TÜRKİYE`DE İDAMLAR
Mustafa Mete İSLAMOĞLU
YAZIYOR
TÜRKİYE`DE İDAMLAR
İnsanlığın utanç sayfası olarak kabul edilen idamlar adli, siyasi, ve vicdani olarak ülkede iz bırakan olaylardır. Halen idam cezasına mahkum edilmiş 125 kişi var, yaklaşık 1500 kişinin idam talebiyle yargılanması ise sürmektedir. "Türkiye`de Ölüm Cezasına çarptırılan 1920 ile 1984 yılları arasında 15`i kadın toplam 712 kişi idam edildi.
İdam edilen 712 kişinin çoğunluğunu 20-30 yaş grubundakiler oluşturmaktadır mahkemesi devam ederken asılanlar oldu.
Ancak bu rakama, Türkiye Büyük Millet Meclisi Denetimi dışındaki İstiklal Mahkemeleri`nin kararıyla idam edilenler dahil değil. 1925`de esas olarak irticai faaliyetlere karşı kurulan bu mahkemelerin en az bin kişi hakkında idam kararı çıktığı söylenmektedir.
MENEMEN, DERSİM ve CASUSLUK
İstiklal mahkemeleri dışındaki idamların ilk önemli örneği menemen olayının ardından yaşandı.
23 Aralık 1930 günü Menemen`de Yedek Asteğmen Kubilay`ın öldürülmesi olayı ile ilgili 37 kişi ölüm cezasına çarptırdı. Meclis, 28`inin ölüm cezasını onayladı. Cumhuriyet tarihinin casusluk gerekçesiyle tek idamı ise 1949`da infaz edildi. Sovyetler Birliği hesabına çalıştığı saptanan Aram Şanesyan adlı kişi asıldı.
MENDERES &8211; POLATKAN &8211; ZORLU
On yıl başbakanlık yapan Adnan Menderes ile Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan`ın 16 ve 17 Eylül 1961`de idam edildiler.
Aydemir ve Gürcan
5 Temmuz 1964`de ise, iki asker, Kara Harp Okulu Komutanı Talat Aydemir ile Süvari Birliği Komutanı Fethi Gürcan`ın yönetime el koymak için darbe girişiminde bulundukları gerekçesiyle idam edildiler.
Gezmiş, Aslan, İnan 6 Mayıs 1972`de, Türk Halk Kurtuluş Ordusu, THKO üyesi Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan idam edildi.
12 EYLÜL ASKERİ DARBESİ
12 Eylül 1980 askeri darbesinin ilk idam edilen Necdet Adalı, Kurtuluş örgütü üyesiydi. Devrimci Yol üyesi Hıdır Arslan, 12 Eylül döneminin son idamı oldu.
VE... 12 EYLÜL İDAMLARI
1980-84 yıllarında 50 kişi idam edildi. Bunların 18`i sol, 9`i sağ görüşlü ve 23`ü de adli suçtan hükümlüydü.
Ölüm cezası infaz edilenlerden biri ASALA üyesi Levon Ekmekçiyan`dı (Esenboğa Olayı 1982)
Kenan Evren 3 Ekim 1984`te Muş`ta yaptığı konuşmada "Hainleri asmayıp da besleyecek miyiz?" diyor ve bu sözü uzun yıllar belleklerde yer ediyordu. 12 Eylül döneminde sıkıyönetim askeri mahkemelerince 517 sanığa idam cezası verildi. Askeri Yargıtay`ın onayladığı idam kararlarının sayısı 124 oldu. Bunlardan, Milli Güvenlik Konseyi`nin onayladığı ve onay sonrası hemen infazı yapılan 50`si dışındakiler için cezalar fiilen müebbet hapse dönüştü.
``İDAMLARI İNFAZ KARARLARI´´
Eylül 1980 - 25 Ekim 981 arası Milli Güvenlik Konseyi
Ekim 1981 - 14 Ekim 1983 arası Danışma Meclisi
6 Kasım 1983 sonrası TBMM döneminde verilmiştir.
Türkiye`de 1984 tarihinden bu yana ölüm cezaları uygulanmıyor.
Dönem dönem idam sayıları
1922 ile Menemen olayının yaşandığı 1931 arasında 150 kişi idam edildi. Bu dönemde, 3 idamla 1923, 53 idamla 1931 en az ve en çok infaz yapılan yıllar oluyor.
1932-1937 yıllarında 95 kişi idam edildi. 1932`de tek infaz yapıldı, 1937`de idam edilenlerden 11 kişi "Dersim olayları"yla ilgiliydi.
1937 ile 1950 yıllarında 220 kişi, 1951-1960 yıllarında ise 43 kişi idam edildi. 1961`de 11, 1963`de 24, 1964`de 21 ve 1972`de 17 kişi idam edildiler.
``İSTİKLAL MAHKEMELERİNDEKİ İDAMLAR´´
İstiklal Mahkemeleri`nde idam edilenlerin tam sayısı bilinemiyor. Prof.Dr.Ergün Aybars "İstiklal Mahkemeleri" kitabında bu rakamların gerçek sayının çok altında sayısına işaret ederek, 2827 olarak gösterilen Müeccelen idamın tahminen beş binin üzerinde, 1054 olarak gösterdiği idam sayısının da bin 450 ile bin 500 olabileceğini yazıyor. Gıyaben idam ise 243.
Aybars, kitabının önsözünde, İstiklal Mahkemelerini şöyle anlatıyor:
"İstiklal savaşında asker kaçakları, casus, bozguncu, vatan ihaneti suçlarını yargılamak, iç güvenliği sağlamak amacıyla kurulmuş bulunan 14 İstiklal Mahkemesi ve Cumhuriyet`in ilanından sonra Türk inkılabının gerçekleşmesini sağlamak için kurulan 3 İstiklal mahkemesinin görevleri ve etkileri görülmeden 1919- 1927 yılları arasındaki dönemi açıklamak mümkün değildir."
Ankara İstiklal Mahkemesi (1 Ekim 1920 - 31 Temmuz 1922)
İdam:108,
Müeccelen idam: 279
Gıyaben idam: 48
Eskişehir İstiklal Mahkemeleri (5 Ekim 1920-19 Şubat 1921)
İdam: 57
Müeccelen İdam: 594
Gıyaben İdam: 20
Isparta İstiklal Mahkemeleri (9 Ekim 1920 -23 Mart 1921)
İdam : 7
Gıyaben İdam: 6
Konya İstiklal Mahkemeleri (1 Ekim 1920 -18 Şubat 1921)
İdam: 2
Gıyaben İdam: 1
Pozantı İstiklal Mahkemesi
İdam:7
Sivas İstiklal Mahkemesi
İdam: 12
Müeccelen İdam: 109
Gıyaben İdam: 1
Kastamonu İstiklal Mahkemeleri
İdam: 182
İkinci Dönem İstiklal Mahkemeleri
Kastamonu İstiklal Mahkemesi (Ağustos 1921-31 Temmuz 1922)
İdam: 5
Gıyaben İdam: 3
Konya İstiklal Mahkemesi
İdam: 166
Müeccelen İdam: 1479
Samsun İstiklal Mahkemesi (20 Ağustos 1921 - 27 Aralık 1921)
İdam: 485
Gıyaben İdam: 137
Yozgat İstiklal Mahkemesi (22 Ekim 1921-23 Temmuz 1922)
İdam: 56
Gıyaben İdam: 24 (HA/NM)
Müeccelen: Bazılarına idam cezası verilse bile bir daha kaçtığı taktirde uygulanmak üzere cepheye gönderiliyorlardı.
Kaynaklar: İstiklal mahkemeleri. m.mete islamoğlu (Türk ve İslam alemine ihanetler)
12 EYLÜL 1980 DARBESİNDEN HEMEN SONRAKİ `` AS AS DEDİLER.. ``BİR SAĞDAN, BİR SOLDAN ASTIM DİYENLERİN ASTIKLARI
12. Eylül 1980 Darbesi`nde İdam Edilenler
Necdet Adalı (sol görüşlü) 7 Ekim 1980 Ankara
Mustafa Pehlivanoğlu (sağ görüşlü) 7 Ekim 1980 Ankara
Serdar Soyergin (sol görüşlü) 25 Ekim 1980 Adana
Erdal Eren (sol görüşlü) 13 Aralık 1980 Ankara
Cevdet Karakaş (sağ görüşlü) 4 Haziran 1981 Elazığ
Veysel Güney (sol görüşlü) 10 Haziran 1981 Gaziantep
Ahmet Saner (sol görüşlü) 25 Haziran 1981 İstanbul
Kadir Tandoğan (sol görüşlü) 25 Haziran 1981 İstanbul
Mustafa Özenç (sol görüşlü) 20 Ağustos 1981 Adana
İsmet Şahin (sağ görüşlü) 20 Ağustos 1981 İstanbul
Seyit Konuk (sol görüşlü) 13 Mart 1982 İzmir
İbrahim Ethem Coşkun (sol görüşlü) 13 Mart 1982 İzmir
Necati Vardar (sol görüşlü) 13 Mart 1982 İzmir
Fikri Arıkan (sağ görüşlü) 27 Mart 1982 Ankara
Sabri Altay (adli suçlu) 23 Nisan 1982 Adapazarı
Cengiz Baktemur (sağ görüşlü) 30 Nisan 1982 Elazığ
Şahabettin Ovalı (adli suçlu) 12 Haziran 1982 Sinop
Ednan Kavaklı (adli suçlu) 18 Haziran 1982 Ankara
Ali Bülent Orkan (sağ görüşlü) 13 Ağustos 1982 Ankara
Veli Acar (adli suçlu) 13 Ağustos 1982 Isparta
Eşref Özcan (adli suçlu) 19 Ağustos 1982 Kayseri ( gördüm)
Halil Fevzi Uyguntürk (adi suçlu) 29 Aralık 1982 Afyon
Kazım Ergun (adli suçlu) 29 Aralık 1982 Akşehir
Muzaffer Öner (adli suçlu) 29 Aralık 1982 Amasya
`` AS, AS DEDİLER ASTIM DİYENDE TOPRAK ALTINDA´´
12 Eylül döneminde Sıkıyönetim Askeri Mahkemeleri`nce 517 sanığa idam cezası verildi. Askeri Yargıtay`ın onayladığı idam kararlarının sayısı 124 oldu. Bunlardan, Milli Güvenlik Konseyi`nin onayladığı ve onay sonrası hemen infazı yapılan 50`si dışındakiler için cezalar fiilen müebbet hapse dönüştü.
Ölüm cezalarının infazlarına ilişkin onama kararları,
12 Eylül 1980 - 25 Ekim1981 arası Milli Güvenlik Konseyi döneminde, 25 Ekim 1981 - 14 Ekim 1983 arası Danışma Meclisi döneminde, 6 Kasım 1983 sonrası, TBMM döneminde verildi. ALLAH`DAN HEPSİNE RAHMET DİLİYORUM..
`` VİCDANLARA SORUYORUM´´?
ASIL ASILACAKLARI ``sürünün irilerine, siyasetteki palavracılara ve Türk adaletine soruyorum... NEDEN HALEN VİLLA`LARDA ADA`LARDA YATLARDA, KATLARDA MİLLETİN PARASIYLA BESLİYORSUNUZ? SİZİN KAÇ TANE DİN`İNİZ VAR?
31 Mayıs 2015
(Pazar)
ALANYA
Kaynaklar: İstiklal mahkemeleri. m.mete islamoğlu (Türk ve İslam alemine ihanetler eserinden) Arşiv ve diğerleri.
|
