Türk Meclisi

Anasayfa Görüşler Tartışmalar Haber & Yorum Temel Bilgiler Anketler Arama İletişim
Türk Meclisinde kayıtl?toplam kullanıc? 1831
Görüşlerde Yer alan toplam Makale sayıs? 10766
Açılan toplam Tartışma konusu sayıs? 236
Tartışma Panelindendeki toplam Mesaj Sayıs? 755
Toplam 798 Bilgi Makalesi ve toplam 2053 Haber bulunmaktadır.
Üye olmak istiyorum
Şifremi unuttum
Kullanıcı Sözleşmesi
Kullanıcı:
Şifre:
Görüş bildirebileceğiniz Ana Kategoriler
Anayasal Düzen (154) | Dış Politika (2268) | Ekonomi (234) | Eğitim (91) | Devlet Kurumlarımız ve Memurlar (63) | Adalet (71) | Milli Kültür (520) | Gençlik (27) | Siyasi Partiler ve Siyasetciler (835) | Tarım (147) | Sanayi (13) | Serbest Meslek Mensupları (5) | Meslek Kuruluşları (2) | Basın ve Televizyon (19) | Din (1052) | Yurt Dışındaki Vatandaşlarımız (54) | Bilim ve Teknoloji (13) | Milli Güvenlik (622) | Türk Dünyası (888) | Şiir (77) | Sağlık (185) | Diğer (3426) |

Görüş bildirebileceğiniz Anayasal Düzen konuları
Üniter ve Laik devlet yapımız sasılıyor mu ? (14)
Yeni Anayasa çalışmalarının hedefi sizce nedir? (21)
Demokratik yapımız demokratik mi? Neler yapılmalıdır? (8)
Anayasa hakkında diğer konular (111)


Anayasal Düzen - Yeni Anayasa çalışmalarının hedefi sizce nedir? konusu hakkında görüşler
Nurullah Aydın - (Ziyaretci) 2.04.2010 11:00:21

YASAL HAKLAR

Nurullah AYDIN

2 Nisan 2010





YASAL HAKLAR!



Herkesin fiziksel varlığını sürdürebilmesi, yaşama hakkının gerçekleşebilmesine bağlıdır. Bunun içinde "kişi dokunulmazlığı" ile "kişi güvenliğinin" sağlanması gerekir.



Kişi dokunulmazlığı, insanların yaşama, maddi ve manevi varlıklarını koruyabilme ve geliştirebilme haklarını içerir. Bu ilkenin sonucu; işkence ve eziyet yasağı, insan onurunu zedeleyen ceza verilememesi ve muamele yapılamaması gibi kurallar vardır.



Anayasa md. 17: Herkes, yaşama, maddi ve manevi varlığım koruma ve geliştirme hakkına sahiptir. Tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamaz; rızası olmadan bilimsel ve tıbbi deneylere tabi tutulamaz, işkence ve eziyet yapılamaz; insan haysiyeti ile bağdaşmayan bir cezaya veya muameleye tabi tutulamaz...



Anayasa md. 19: Herkes kişi hürriyeti ve güvenliğine sahiptir..

Hukuk düzeni, yaşama hakkını kimseye yaşam üzerinde hiçbir şekilde tasarrufta bulunma izni vermeyecek kadar önemser.(Borçlar Kanunu, Madde 20; Medeni Kanun, Madde 23; 2236 sayılı Kanun, Madde 3).



Kişi özgürlüğü ve güvenliği, insanın yasayla belirlenmiş ve sınırlandırılmış durumlar dışında hareket serbestliği ve özgürlüğünden yoksun bırakılmaması anlamına gelir. Gözaltına alma ve tutuklama işlemleri en çok tartışma konusu edilen durumlardır.



- Polis suç işlenmesini önlemek veya işlenmiş suçların faillerini ele geçirmek için kişilerden (polis kimliğini gösteren belgeyi gösterdikten sonra) kimliğini sorabilir. Bu istem karşısında herkes nüfus cüzdanı, pasaport veya resmi bir belgeyi göstererek kimliğini ispat etmek zorundadır (Polis Vazife ve Selahiyetleri Kanunu, Madde 17/2,3).



- Kimliğinizle ilgili sorulara doğru cevap vermek zorundasınız. (Türk Ceza Kanunu, Madde 528, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu -CMUK-, Madde 135/1)



- Kimliğini bir belgeyle ya da polisçe tanınmış kişilerin tanıklığıyla ispat edemeyenler ve gösterdikleri belgelerin doğruluğundan şüphe edilenler, aranan kişilerden olup olmadıkları anlaşılıncaya veya gerçek kimlikleri ortaya çıkıncaya kadar 24 saati geçmemek üzere polisçe gözaltına alınabilir. (Polis Vazife ve Selahiyetleri Kanunu, Madde 17/4)



- Üst aranması kural olarak hâkim kararıyla yapılır; gecikmede sakınca varsa, kanunla yetkili merciin emri gerekir. (Anayasa, Madde 20/2).



- Suçu işlediği sırada ya da suçüstü sırasında takip edilen kişinin kaçma ihtimali varsa veya hemen kimliğini tayin etmek mümkün değilse tutuklama karan olmadan dahi o kişi geçici olarak gözaltına alınabilir. (CMUK, Madde 127/1)



- Polisin haklı yakalamalarda dahi kişiyi bağlama, zincire vurma gibi haklan yoktur, ancak çok özel durumlarda yakalanan kişinin kaçması, saldırıda bulunmasının önlenmesi için böyle bir tedbire başvurulur. "Alınan tedbirin orantılı olması" gerekir. (PVS Kanunu, Madde 13).



- Gereğinden fazla sert tedbir alan polis ya da polisler hakkında, kişiye karşı görevi kötüye kullanmaktan dolayı davacı olma hakkı vardır. (Türk Ceza Kanunu, Madde 228)



- Gözaltına alınma durumunda kişi 24 saat içinde en yakın sulh hâkiminin önüne çıkarılmalıdır. (CMUK, Madde 128/1). Üç ya da daha çok kişinin işlediği toplu suçlarda bu süre, savcının yazılı emriyle dört güne kadar uzatılabilir. Soruşturma bu sürede sonuçlandırılmazsa savcılığın talebi ve hâkimin kararıyla bu süre yedi güne kadar uzatılabilir.



- Polis, kimlik tespitinden sonra kişiye isnat edilen suçu anlatır. (CMUK, Madde 135/2). Aksi takdirde bu bir tazminat davası konusu olabilir. (466 Sayılı Kanun Dışı Yakalanan veya Tutuklanan Kimselere Tazminat Verilmesi Hakkında Kanun, Madde 1/2)



- Yakalanan kişinin durumu soruşturmanın kapsam ve konusunun açığa çıkmasının sakıncalarının gerektirdiği kesin zorunluluk dışında yakınlarına derhal bildirilir. (Anayasa, Madde 19/6)



- Polis, isnat edilen suçu anlattıktan sonra avukat tayin hakkı olduğunu, tayin edemeyecekse baro tarafından tayin edilecek bir avukat isteyebileceğini, isterse avukatın sorguda veya ifadede hazır bulunabileceğini yakalanana bildirmek zorundadır (CMUK, Madde 135/3).



- Tutuklama, kişi özgürlüğüne yönelik en ağır tedbirdir, çünkü söz konusu kişinin suçlu olup olmadığı henüz tespit edilememiştir; bu nedenle tutuklama kararını sadece hâkim verebilir.(Anayasa Madde 19/3; Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu, ide 106/1)



- Suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar kimse suçlu sayılamaz (Anayasa, Madde 4). Buna masumluk karinesi ya da suçsuzluk karinesi denmektedir.



- Tutuklanan kişilerin makul süre içinde yargılanmayı ve soruşturma veya kovuşturma sırasında serbest bırakılmayı isteme hakları vardır. (Anayasa, Madde 19/8)



GüNüN SöZü: Anayasal haklarını bilen insan, hak arama ve savunma hakkını da bilir.


Paylaş

Proje Yerlinet tarafından çözümlenmiştir.

© 2008 TurkMeclisi.org Her hakkı saklıdır. İçerik izin alınmadan kullanılamaz. Siteyi kullanan herkes "Kullanıcı Sözleşmesini" kabul etmiş sayılır. Kullanıcı Sözleşmesi.