12 binden fazla şehidin verildiği `Galiçya Zaferi`nin 100...
kadir demirel
Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan`la 8 Temmuz`da Polonya`nın Başkenti Varşova`daki NATO toplantısına gitmiştik&8230;
Cumhurbaşkanımız dönüşte gazetecilerin gündeme ilişkin sorularını cevaplandırmıştı&8230;
Röportajın ardından Ekrem Kızıltaş ile birlikte Cumhurbaşkanımıza, ``Çanakkale zaferini 100. yılında kutladık. Unutulmuş ya da unutturulmuş Kû`tul Amâre zaferini de 100. yılında kutladık. Haziran 1916`dan Eylül 1917`ye kadar tarihe Galiçya Cephesi Savaşları olarak geçen &8216;Galiçya Zaferi`nin 100. Yılı`nı da kutlayabilir miyiz´´ diyerek arz etmiştik kendilerine...
Cumhurbaşkanımız Erdoğan da &8216;bunu gündeme alalım` demişti o gün&8230;
Bunun üzerine ben de hatırlatma babında böyle bir yazıyı kalem aldım&8230;
ÇANAKKALE ŞEHİTLERİNE&8230;
(&8230;) Ey şehîd oğlu şehîd, isteme benden makber,
Sana âgûşunu açmış duruyor Peygamber&8230;
İstiklal Marşı şairimiz Mehmet Akif Ersoy Çanakkale şehitleri için yazdığı bu destansı şiirin son mısralarında böyle diyor&8230;
Türk tarihi inanılmaz zaferlere doludur&8230;
Ama; bu zaferlerin bir kısmı ya unutturulmuş ya da ideolojik kısır çekişmelerin kurbanı olmuş, hafızalardan silinip gitmiştir&8230;
Hele şimdi okumayan bir nesil var&8230;
Onlar bu destanlardan bihaber bir şekilde yaşıyorlar&8230;
Devlet, özellikle son yıllarda unutulmaya yüz tutmuş, Türk tarihine altın harflerle yazılmış destansı başarıları daha coşkulu bir şekilde kutlamaya başladı&8230;
İşte size bunlardan sadece iki örnek&8230;
Birisi, Türklerin ve tarihin kaderini değiştiren Çanakkale destanı&8230;
Çanakkale; yedi düvele karşı verilen inanılmaz bir mücadelenin adıdır&8230;
Çanakkale; vatan, din, bayrak uğruna şehadet şerbetini hiç çekinmeden içenlerin verdiği destansı bir mücadelenin adıdır&8230;
Çanakkale; Türkiye düşmanlarının ortak hareketle bir milleti yok etmek için verdiği mücadeleye karşı &8216;Çanakkale geçilmez` diyenlerin verdiği destansı bir mücadelenin adıdır&8230;
Çanakkale; 1915 yılında Türk`ün, Kürd`ün, Çerkez`in, Laz`ın, Boşnak`ın kanıyla yazılan gerçek bir destandır&8230;
Çanakkale; Seyit Onbaşı`nın iman gücüyle kaldırdığı 276 kiloluk 3 adet mermi ile düşman gemisini batırdığı zaferin adıdır&8230;
Çanakkale; Ahmet çavuşların, Mehmet çavuşların, Yahya çavuşların verdikleri o imani mücadelenin adıdır&8230;
Çanakkale; yazılan kitaplarla, çekilen belgesellerle hafızalara kazınan gerçek bir destandır&8230;
Çanakkale; yüzbinlerce şehidin koyun koyuna yattığı şehitliğin adıdır..
Bunun içinde;
Çanakkale destanı nesilden nesile aktarılmalı asla ve asla unutturulmamalı&8230;
ÇANAKKALE`Yİ 100. YILINDA BÜYÜK BİR COŞKUYLA KUTLADIK&8230;
Herkesin malumu olduğu üzere, 2015 yılında Çanakkale zaferinin 100. yılını 35 ülkenin katılımıyla büyük bir coşku ile kutladık&8230; Cumhurbaşkanımız Erdoğan, Çanakkale Zaferi`nin 100. yılı kutlama törenlerine katılmış ve özetle şunları söylemişti: ``Çanakkale Zaferi, birlik ve beraberlik içinde yazılan kahramanlık destanıdır. &8216;Çanakkale geçilmez` dedirten ecdadımızdan miras aldığımız vatan sevgisi, bizlere emanet edilmiş olan bu aziz vatanı, günümüzde de gelecekte de aynı şuurla sahip çıkılacağının güvencesidir. Kadim medeniyetimizden ilham ve kuvvet alan bizler, milletçe hep birlikte ülkemizin muasır medeniyetler seviyesinin üstüne çıkarma gayretini sürdüreceğiz.´´
Çanakkale şehitlerini 100. Yılında büyük bir coşkuyla kutlamış ve &8216;dosta güven düşmana korku` salmıştık&8230;
100. YILINDA KÛ`TUL AMÂRE MESAJI
29 Nisan 1916`da Osmanlı`nın, İngilizleri bozguna uğratarak 5 general, 476 subay ve 9 bin 580 eri esir aldığı, 40 bini aşkın İngiliz askerini ise öldürdüğü hafızalardan silinen Kû`tul Amâre zaferinin 100. Yılını da 29 Nisan`da kutladık&8230;
Kû`tul Amâre zaferinin anma etkinliklerinde de bir konuşma yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, ``Ders kitaplarındaki tarih anlayışında milletimizi, medeniyetimizi, neredeyse 1919 yılından sonra başlatan bir anlayışı kabul etmiyorum´´ diyerek &8216;resmi ideoloji tarihi`ne tepki göstermişti.
``Gazi olan şehit olan tüm askerlerimizi rahmetle anıyorum´´ diyen Erdoğan şunları söylemişti: ``Böyle bir milletin tarihindeki zenginlikleri anlatmaya değil kitaplar, kütüphaneler bile yetmez. Biz ne yapmışız, kendi tarihimizi gömmeye çalışmışız. Kut`ül Amare zaferi bunun en çarpıcı örneğidir. Bizim okullarda okutulan tarih kitaplarında Çanakkale Savaşı biraz işlenir. Ama bunun dışındaki olaylar görmezden gelinmiştir. Kültür alanında istediğimiz gelişmeyi maalesef sağlayamadık. Bu açık kapatılacaktır.´´
VARŞOVA YUNUS EMRE ENSTİTÜSÜ GALİÇYA`YI UNUTMAMIŞ&8230; BİZLER DE UNUTMAYALIM
NATO Zirvesi için gittiğimiz Varşova`da çeşitli sivil toplum kuruluşları, Türk işadamları ve Yunus Emre Enstitüsü Varşova Türk Kültür Merkezi Müdürü Doç. Dr. Öztürk Emiroğlu ile sohbet etme imkanı bulmuştum&8230;
Emiroğlu, hem Varşova`daki Yunus Emre Enstitüsü`nün faaliyetlerini anlatmış, bundan sonra &8216;Türkiye`nin tanıtımına nasıl daha iyi bir katkı sağlayabiliriz` üzerinde fikir teatisinde bulunmuştum&8230;
Hocamızla konuşma esnasında ülkenin tarihi ve turistik yerleri ile ilgili biraz bilgi alalım dedik&8230;
12 BİN ŞEHİT 6 BİN YARALI
O da bizlere ``Galiçya´´ zaferini ve onunla ilgili yaptıkları etkinlikleri anlattı&8230;
Osmanlı ordusu, Haziran 1916`dan Eylül 1917`ye kadar tarihe Galiçya Cephesi Savaşları olarak geçen ve bugünkü Ukrayna`dan Polonya`nın güneyindeki Krakov`a ve Viyana`ya kadar uzanan hatta Ruslara karşı Alman ve Avusturya ordularıyla birlikte savaştılar. Türk askerleri savaşın kaderini değiştirmiş ve &8216;Galiçya Zaferi` Alman, Türk, Avusturya ve bir kısım Polonyalıların galibiyetiyle elde edilmiştir. Ancak bu zafer için ağır bedel ödenmiştir. Sadece Türk ordusu bu cephede 12 bin şehit vermiştir. 6 bin de yaralı olduğu düşünüldüğünde 33 bin kişilik 15. Osmanlı kolordusunun bu cephede yarısının şehit ve gazi olduğunu vurgulamak gerekir. Yunus Emre Enstitüsü, Galiçya`nın yüzüncü yılını unutmamış. ``Galiçya Zaferi` ile ilgili, Polonya`da çeşitli etkinlikler ve sergiler düzenlemektedir. Polonya`da Chrzanow müzesinde bulunan, Polonyalı bir subayın çektiği fotoğraflar, ``Türk Atları Vistül Nehrinden Su İçtiğinde´´ başlığıyla 2016`da ve 2017`de Polonya`nın değişik şehirlerinde sergilenmektedir&8230;
EŞİNE AZ RASTLANIR
Emiroğlu, kataloğun önsöz yazısında da özetle şu görüşlere yer vermiş: ``Türk-Leh dostluğu ve Türk-Macar kardeşliği açısından Galiçya cephesi savaşları, tarihte eşine az rastlanır bir örnektir. Çünkü Türkler, Anadolu`dan çok uzaklarda Macar kardeşleri ve Leh dostları ile Alman ve Avusturyalı müttefiklerinin kurtuluşu için yaklaşık 1,5 yıl Ruslara karşı savaşmışlardır. I. Dünya Savaşı`nın sonunda Polonya`nın yeniden bağımsızlığına kavuşmasında, coğrafi olarak uzaktaki fakat zihin ve kalp olarak Polonya`ya yakın dost Türklerin, katkısı bugüne kadar gerektiği gibi vurgulanmamıştır. 100. yılında Galiçya cephesi üzerine yapılacak farklı etkinliklerle, bu konu 2016-2017 boyunca aydınlatılmaya çalışılacaktır. 100. yılında Galiçya cephesi çalışmaları bir nebze olsun bu unutulmuşluğu ortadan kaldırır diye ümit ve temenni ediyorum.´´
GALİÇYA`DA NELER OLDU
&8216;Türk Atları Vistül Nehri`nden Su İçtiğinde` başlığını taşıyan katalogda, sergi kuratörü Piotr Nykiel, özetle şunları vurguluyor: &8216;Galiçya`&8230;
``Almanlarla 2 Ağustos 1914`te ittifak anlaşmasının imzalanmasından sonra, Osmanlı İmparatorluğu`nun üzerine aldığı yükümlülükleri hatırlayan Harbiye Nazırı Enver Paşa, müttefiklerine - Almanya ve Avusturya-Macaristan`a - savaştıkları Avrupa cephelerinin birinde destek verme teklifinde bulunur&8230;
(&8230;) Alman Güney Ordusu bünyesinde savaşan Türkler, Galiçya`da son derece büyük kahramanlıklar göstererek, Rusların Birinci Dünya Savaşı boyunca yaptıkları en büyük iki taarruzunun püskürtülmesinde çok büyük katkıda bulunmuşlardır (bu taarruzlar Haziran-Eylül 1916 Brusilov Taarruzu ve Haziran-Ağustos 1917 Kerenski Taarruzu idi). Ancak bu başarı yaklaşık 12 bin askerin şehadet şerbetini içmesine ve 6 bin civarında askerin yaralanmasına neden olmuştu. Bu zayiat 15. Kolordu`nun 33 bin kişilik kuvvetinin yarısından fazlasını oluşturuyordu.
(&8230;) Krakov`daki Rakowicki Mezarlığı`nda yakınlarımızın mezarlarını ziyaret edip dualar edelim. (KD) &8230;
2-9 EYLÜL 1916 MUHAREBELERİ
(&8230;) Osmanlı askerlerinin katıldıkları ilk ciddi muharebeler 2-6 Eylül günleri arasında yapılmıştı. Bu muharebelerde yoğun topçu ateşi ile süngü hücumları neticesinde 20. Tümen 600 asker kaybetmişti. 19. Tümen`in iki bölüğü ve 20. Tümen`den bir bölük esir olmuştu. 8 Eylül`ü 9 Eylül`e bağlayan gecede Rus 26 ve 47. Tümenleri taarruzlarım Türk mevzilerine karşı yenilemişlerdi. Kanlı karşı hücumlar neticesinde 15. Kolordu düşman püskürtebilmişse de bu başarı bin 500 şehit, yaralı ve kayıp pahasına elde edilmişti.
16-17 EYLÜL 1916 MUHAREBELERİ
(&8230;)16 ve 17 Eylül`de Zlota Lipa kenarında yine büyük muharebeler olmuştu. İlk gün, 4 Rus tümeninin 13 alayı İttifak ordularının mevzilerine üç kez hücum etmişti. 62. Türk Alayı hattında düşman zehirli gaz kullanmıştı. 15. Kolordu, iki kat üstünlüğü olan Rusların saldırılarına 12 saat boyunca direnmişti. Her iki tarafta zayiatlar çok ağırdı. Bazı Osmanlı bölüklerinin tüm subayları şehit olmuştu. 17 Eylül&8250;e kadar 15. Kolordu`nun toplam zayiatı 95 subay ile 7 bin askeri (şehit, yaralı ve kayıp) bulmuştu.
``POLONYA, TÜRK ATLARI VİSTÜL NEHRİNDEN SU İÇTİĞİNDE KURTULUR´´
Bu fotoğraflar, bir Polonyalının objektifinden kadim dostluğun görsel belgeleri.
Türklerin, Galiçya`da Polonya`nın yeniden bağımsızlığı için savaşması, Vernyhora`nın ``Polonya, Türk atları Vistül nehrinden su içtiğinde kurtulur´´ sözlerinin gerçekleşmesinin de kanıtıdır. Böylece, Türk atları 1916-1917`de Vistül`den su içtiğinde Polonya yeniden doğuyordu.
15. Kolordu`nun Podwysokie`deki karargahının önünde nöbet tutan bir Türk askeri&8230;(Solda büyük resim)
Pardubiç Hastanesi`nde bir camide önce namaz kılındı. Daha sonra yaralı Osmanlı askerleri için dua edildi (Sağ üst). Galiçya cephesindeki bir Osmanlı tümeninin karargahında şehitler anısına düzenlenen dini merasimden enstantane.
ASKERİ İMAMLAR GALİÇYA`DA
Doğu Galiçya`da savaşan 15. Kolordu askerlerinin dinî ihtiyaçları askeri imamlar tarafından karşılanırdı. Görevleri arasında, askerlerin durak veya konaklama yerleri ile yattıkları hastanelerde (sadece cephenin hemen gerisindekilerde değil, savaş alanından yüzlerce kilometrelik mesafede bulunanlarda da) toplu din merasimlerini düzenlemek de vardı. İmamlar, şehit düşen subay ve erlerin cenaze törenlerinde de dua ettiler. Kritik anlarda ezan okuyup askerlere moral veren hocalara da cephenin birinci hattında sıkça rastlanırdı.
ANAYURDA DÖNÜŞ
Haziran ve Temmuz 1917`de 19. Tümen, hemen ardından da 15. Kolordu Komutanlığı Galiçya`yı terk etmişti, ittifak devletlerinin karşı taarruzu temmuzda sona erince 20. Tümen de anayurda dönüş emrini almıştı. En son birlikler 26 Eylül`de İstanbul`a ulaşmıştı.
ŞEHİTLİKLER
1916-1917 yıllarında şu anki Batı Ukrayna`da 15. Kolordu şehidleri için birçok şehitlik oluşturulmuş veya o zaman mevcut olan Hıristiyan mezarlıklarında ada kurulmuş. Galiçya`da çarpışan Türklerin hatıralarından tespit edilebildiği kadarıyla bölgede ayrı ve bağımsız 15. Kolordu şehitliklerinin bulunduğu biliniyor.
Ayrıca, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu`nda Mehmetçiklerin yattıkları hastanelerin olduğu bütün şehirlerdeki mezarlıklarda Türk adalarının tahsis edildiği de kayıtlara geçmiş.
Bu vesile ile başta Galiçya olmak üzere dünyanın birçok yerinde savaşa gidip bir daha dönemeyen tüm şehitlerimizi rahmet ve minnetle anıyoruz.
--
Salih ARIKAN
Gsm: 0506 514 96 93
Skaype: saliharikan2
Facebook:www.facebook.com/saliharikan4
Twitter: https://twitter.com/saliharikan77
www.beyazay.org.tr
|
