Garip ama gerçek Joe Biden yellendikçe dolar artıyor, Türkiye büyüyor!
Garip ama gerçek Joe Biden yellendikçe dolar artıyor, Türkiye büyüyor!
10-07-2023
Joe Biden, son zamanlarda farklı davranışlarıyla gündeme geliyor. 45. ABD Başkanı Trump`tan koltuğu devralan 46. Başkan olarak koltuğa oturan Biden, daha önce boşlukla tokalaşmış ve yürürken de tökezleyerek düşmüştü.
Joe Biden, ortam farkı gözetmeksizin kendi doğal gaz salınımı gerçekleştiriyor. ABD Başkanı, bir toplantıda kürsüdeki konuşması sırasında osurarak "Sorry" yani "Özür dilerim" diyerek gülümsedi. Parlamentodaki dinleyeciler ise bu durum karşısında kahkaya boğuldu.
Adamların her şeyleri denk, popoları keman çalıyor. Joe Biden keyfi yellendikce Türkiye`de TL değer kaybediyor dolar artıyor. Elin gavuru affedersiniz osuruğu ile Türk ekonomisini dalgalandırıyor.
Hani meşhur bir Nasreddin Hoca fıkrası var;
Birisi Nasreddin Hoca’nın yanında otururken kazara seslice yellenmiş. Sonra, kabahatini belli etmemek için ayağı ile tahtayı gıcırdatmış.
Hoca demiş ki:
- Haydi sesini onun sesine benzettin diyelim. Ya kokusunu ne yapacaksın?
Düşünsenize mevcut ABD Başkanının en ufak gaz salınımında doların değeri artıyor.
Nasıl artmasın? Adamın hazine bakanının soyadı bile yellen.
Seçimi kazandıktan sonra Hazine Bakanlığına, ABD eski Merkez Bankası (Fed) Başkanı Janet Yellen`ı atadı.
ABD`nin Hazine Bakanı Janet Yellen, göreve gelir gelmez Senato`da yaptığı konuşmada, "ABD zayıf dolar hedeflememeli, başkalarının da bunu yapmasına engel olmalıyız. Doların değeri piyasada belirlenmeli" demişti.
Doların küresel değer artışının sebebi?
Dünyanın rezerv para birimi olan ABD doları, 2008 krizinin durgunluğa ittiği ABD ekonomisinin durgunluktan çıkışı ve 2015’in sonundan itibaren ABD Merkez Bankası Fed’in, QE (parasal genişleme) programını bitirerek kademeli faiz artışına ve bilanço küçültmeye geçmesiyle, temel para birimleri karşısında yükseliş trendine girdi.
Bu süreçte, yabancı yatırımcılar, yıllardır ucuz ve bol dolar girişine alışan, gelişen piyasa ekonomilerinden çıkmaya başladı.
Bu tablo, Türkiye ve Arjantin gibi ekonomik büyümesi tüketime ve ithalata dayalı olan ülkelerin para birimlerinin dolar karşısında hızla erozyona uğramasına zemin hazırladı.
Türkiye`de dolar değerlenmesini geciktiren ve gerçekleştiren politikalar…
Türkiye, uzun bir süre ABD`nin doların aşırı değerlenmesi politikasına ayak diredi ama seçimden sonra ister istemez küresel baskıya boyun eğmek zorunda kaldı.
Popülist bir ekonomi politikası ile seçim öncesi süreç içerisinde Merkez Bankası`nın kendi rezervleri üzerinden Türk Lirası`ndaki değer kaybını önlemeye çalışıldı.
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, doların rezerv para olmaya devam edeceğine inananlardan. Janet Yellen, Rusya ve Çin`in dolara alternatif üretme çabasına karşı çıkıyor ve ABD dolarının küresel rezerv para olmaya devam edeceğini söylüyor. Janet Yellen, federal hükümetin borçlanma miktarını artıramaması durumunda ABD`nin nakitsiz kalabileceği görüşünde.
FED`in faiz artırması ile enflasyon baskılanıyor ve dolar güçleniyor.
Faiz artışı, özellikle Türkiye gibi döviz rezervi olmayan gelişmekte olan ülkelerin para birimleri karşısında daha hızlı değerleniyor. Türk Lirası değer kaybederken bir yandan dolar değer kazanıyor. Bizimkilere sorarsanız ihracat gelirimiz artıyor. Bu ne yaman çelişki böyle?
Çünkü kur hareketi, seçim öncesinde çok ciddi bir şekilde, alternatif finansal araçlar vasıtasıyla baskılanırken bu politika sürdürülebilir değildi. Şu anda görülen yükseliş, TL`nin uzaklaşmış olduğu gerçek değerine yakınlaşması anlamına geliyor.
Amerikan Doları ile Türk Lirası karşılaştırıldığında Amerika Birleşik Devletleri`nde (ABD) enflasyon oranı 4,5 civarı iken Türkiye`de aynı dönemde enflasyonun yüzde 80`ler civarındaydı.
Õzellikle son 2,5 yıldaki enflasyonist dönemde TL`nin değerinin Amerikan doları ve diğer para birimleri karşısında düşmesi gerekiyordu. Nedenine gelince, seçimden sonra kurlarda bir normalleşme eğilimi zaten bekleniyordu; çünkü kurları tutmak için kullanılan finansal araçlar tükenme trendine girdi.
Kara mı göründü, deniz mi bitti anlayan beri gelsin?
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) bu yılın başından beri “yaktığı” rezervleri toparlamaya başladığı; bankalar, şirketler ve bireyleri kısıtlayan döviz uygulamalarının yavaşça kaldırıldığı görülüyor.
Dolar/TL kurunun bundan sonra göreceği seviyeyi Merkez Bankası’nın izleyeceği faiz politikası ve sıkılaşmanın hangi hızda kaydedileceği etkileyecek.
Türk Lirası`nın dolar ve euro karşısındaki değer kaybı hızlanıyor. Dolar/TL, seçimlerden bu yana yüzde 16 değer kazanırken, kurlardaki artış hızlandı. İktisatçılara göre dolar kurundaki artış devam edecek. Yıl sonuna doğru doların 30-35 seviyesini görmek mümkün.
Dolar nasıl düşer, Türk lirası nasıl değer kazanır?
Sadece ABD Merkez Bankası’nın basabildiği ve dünyanın rezerv para birimi olan doların değerinin düşmesini sağlayan en büyük etken, dolar arzındaki artış ve Fed’in faiz oranlarını düşürerek dolar cinsinden borçlanma maliyetini düşürmesidir. Yatırımcılar, ucuz dolarla daha büyük karlar elde etmek üzere başka ülkelerdeki piyasalarda yatırım yaparlar.
Doların düşmesini sağlayabilecek diğer etken ise ülkelerin ekonomik durumu ve kendi iç dinamikleridir. Türk Lirasının dolar karşısında değer kazanması ve dolar / TL paritesinin düşmesi için faiz, enflasyon ve satın alma gücü paritesinin Türk Lirası lehine değişmesi ve dış ticaret dengesinin fazla vermesi gerekir.
Örneğin; Türkiye, daha çok üretir ve daha çok satarsa dış borcu ve dolayısıyla dolara olan talebi azalır çünkü dış borç ödemeleri çoğunlukla rezerv para birimi olan dolar cinsinden yapılır. Özellikle katma değeri yüksek teknoloji ürünlerinin üretiminin artırılması, Türkiye’nin dış borç sarmalından kurtulmasını sağlayacaktır.
Türkiye’ye giriş yapması beklenen yabancı sermaye, ihracat ve turizm gelirinin büyüklüğüne göre TL, nominal olarak değer kazanabilir. Bununla birlikte reel enflasyonun tek haneli rakamlara düşmesi, yakın gelecekte mümkün görünmüyor.
Korkarım işçi, memur, emekli maaşlarındaki zam artış oranları bu gidişle şimdiden daha cebe girmeden eridi. Bürokrasi, bütün kademesi ile itibardan taviz vermedikçe alınan ekonomik tedbirler bir işe yaramaz. Yine de ümitvar olalım ne de olsa umut, fakirin ekmeği.
.
Ömür Çelikdönmez, dikGAZETE.com
Seçilmiş Kaynakça
https://www.bbc.com/turkce/articles/cv2jz2zzegpo
https://www.bbc.com/turkce/articles/ckrkyyy2zdxo.amp
https://www.dw.com/tr/dolar-neden-yükseliyor/a-65852520
https://www.abdpost.com/abd-baskani-biden-osurdu-sorry/218364/
https://m.doviz.com/makale/10-maddede-dolar-neden-yukseldi/87
https://www.bloomberght.com/yellen-abd-zayif-dolar-hedeflememeli-2272858
https://bigpara.hurriyet.com.tr/doviz/haber/yellen-dolara-guveniyor_ID1476126/
https://www.webtekno.com/joe-biden-iklim-zirvesi-osuruk-kraliyet-ailesi-diline-dusmus-h117092.html
https://www.cumhuriyet.com.tr/dunya/abd-hazine-bakani-yellen-yaptirimlar-dolarin-kuresel-hegemonyasini-zayiflatabilir-2072386
https://www.aa.com.tr/tr/abd-baskanlik-secimleri-2020/biden-abd-hazine-bakanligina-eski-fed-baskani-yelleni-sectigini-acikladi/2060806
|
