Türkiye-ABD ilişkilerinde yeni dönem arayışları
Mehmet Koçak
kocak61mehmet@gmail.com
2019-07-20
Türkiye-ABD ilişkilerinde yeni dönem arayışları
Batı`nın tüm baskılarına, ABD`nin tehditlerine rağmen S-400`ler Türkiye`ye geldi.
ABD Başkanı Trump`ın &8216;S-400 hava savunma sistemi` ile alakalı son açıklaması ortamın yumuşamasında önemli rolü oldu.
Türkiye ile ABD arasında S-400`ler konusunda G20 Liderler Zirvesi sonrası konuşan ABD Başkanı Trump, selefi Obama`yı ``Türkiye parasını verdiği halde Obama yönetimi Patriot`ları Türkiye&8250;ye satmadı´´ suçlamıştı.
Ancak, uzun ve yorucu süren gerilimli tartışmalar, tehditler ve şantajlar maalesef hâlâ devam ediyor.
S-400`lerde olduğu gibi şimdi de &8216;F-35 savaş uçağı projesi` konusunda benzer bir süreç yaşanıyor.
Yine yaptırım tehditleri, yine baskılar ve şantajlar&8230;
Ancak, bu böyle geldi ama böyle devam edemez olduğu anlaşılmaya başladı.
Türk-ABD ilişkilerinde &8216;yeni bir dönem`in gündemde olduğu belli.
``Ama nasıl?´´ sorusuna cevap bulmak için çok yönlü çözüm önerileri ile faklı senaryolar üzerinde çalışıldığının sinyalleri veriliyor.
ABD Başkanı Trump, Türkiye`nin eski ABD Başkanı Barack Obama döneminde mağdur edildiğini ve Patriot hava savunma sistemi satın almasının engellendiğini, Türkiye`ye adil davranılmadığını açıklamıştı.
Başkan Erdoğan ise bir yandan alternatif yeni arayışlarını sürdürürken, diğer yandan ``F-35 savaş uçakları almak Türkiye`nin en tabii hakkı. Türkiye`ye karşı daha adil olmalıyız´´ şeklinde açıklama yapan Başkan Trump`tan S-400`ler konusunda olduğu gibi F-35`ler konusunda da çözüm için devreye girmesini bekliyor.
Selefi Obama`yı suçlayan Başkan Trump, şimdi benzer bir hataya kendisinin düşmemesi için bir ara formül arayışı içindedir.
TÜRKİYE`Yİ KAYBETME KORKUSU
İki ülke arasında olduğu gibi Erdoğan ve Trump arasında da eş zamanlı olarak diplomatik kanallar üzerinden görüşmeler sürdürülüyor.
Ortak mekanizmaların çalışmaları ve görüşmelerin nasıl sonuçlanacağını henüz belli değil.
Fakat belli olan ve bilinen bazı gerçekler var.
ABD tarafında bir kesim, &8216;Türkiye karşıtı` tavrını sürdürmekteki ısrarı devam ederken, Başkan Trump ve onun gibi düşünen önemli bir kesim ise restleşme yerine Türkiye ile yeni bir dönemin başlatılmasını istiyor.
Bunun en önemli sebeplerinden biri Türkiye`yi kaybetme korkusudur.
Çünkü Türkiye, jeopolitik ve jeostratejik konumu ile potansiyel gücü itibarıyla ABD`nin vazgeçemeyeceği bir ülkedir.
Son zamanlarda yapılan araştırmalarda Türkiye`de önemli bir kesim, Türkiye`nin F-35 programından çıkması gerektiğini savunuyor.
Çünkü F-35 projesi, 20 yıldır büyük paralar harcanmış olmasına rağmen iyi ilerlemeyen bir proje olmasıdır.
Türkiye, ABD`den F-35`leri alamazsa Rus yapımı Su-57`ye yöneleceği kuvvetle muhtemeldir.
Bunu bilen Başkan Trump, S-400`lerin devamında, verilmeyen F-35 savaş uçaklarına karşı Türkiye`nin Rusya`dan Su-57 savaş uçaklarını alacak olması, ABD için çok ciddi bir kayıp olacağını düşünüyor.
Başkan Trump`ın, Türkiye`yi yeniden kazanma adına bazı yeni politikalara başvurduğu görülmektedir.
İLİŞKİLERİN BOZULMASININ SEBEBİ, ABD`NİN YANLIŞ POLİTİKALARIDIR
Sovyetler Birliği`nin dağılması ve Varşova Paktı`nın çökmesi sonrasında, ABD`nin Türkiye`ye yönelik engelleyici ve dışlayıcı politikalarının sebep olduğu güven bunalımı henüz aşılmış değil.
15 Temmuz FETÖ işgal kalkışmasında ABD`nin destekleyen ve yönlendiren olması ve halen FETÖ`nün başı F. Gülen ve havarilerinin Türkiye`ye teslim edilmemesi. Ayrıca, Türkiye`ye karşı Kuzey Irak ve Suriye`deki terör örgütlerinin silahlandırılıp desteklenmesi ile ABD`nin Bizans entrikalarıyla Doğu Akdeniz`de Türkiye`nin devre dışı bırakılmak istenmesi gibi önemli konular, ilişkilerimizin bozulmasına sebep olan ve ilişkilerimizin yeniden düzelebilmesi için aşılması gereken en önemli sorunlardır.
ABD ile Türkiye ilişkilerinde, bu sorunlar, Türkiye`ye olduğu kadar ABD`ye de ciddi anlamda zarar vermiştir ve vermektedir.
Gelinen noktada, Türkiye olmadan ABD`nin Ortadoğu bağlamında bölgesel, küresel bağlamda ise askeri ve stratejik politikalarında yetersiz kalacağı gerçeği görülmüştür.
ABD`nin, ilişkilerin bozulmasına sebep olan yanlış politikalardan vazgeçme yönünde mesajları dikkat çekmektedir.
Son zamanlarda Başkan Trump`ın Türkiye`ye karşı yaklaşımlarındaki yumuşama, Türkiye ile ekonomik alanda yeni atılımlardan söz etmesinin asıl sebebi de budur.
Türkiye`yi tehdit, şantaj ve yaptırımlarla daha fazla zorlama yerine Türkiye ile beraber çalışma dönemine geçilmek istendiğinin işaretleri veriliyor.
S-400`ler ile F-35 savaş uçakları konusunda, Türkiye`ye ambargo uygulanmaya başlayacağı beklentisinin aksine Başkan Trump`ın ``gündemimizde şimdilik yaptırım yok´´ ifadesi yeni dönem hazırlığının en bariz örneğidir.
Değişen küresel ve bölgesel dengeler acısından yeni bir başlangıç her iki taraf için bir mecburiyet.
ABD, bazı konularda ısrar ve zorlayıcı politikalara bir süre daha devam edecek olsa da, bunun uzun süre devam edeceği kanaatinde değilim.
Bekleyelim görelim.
|
