Afganistan, yeni bir iç savaşın eşiğinde
Afganistan, yeni bir iç savaşın eşiğinde
ABD yönetimi 29 Şubat 2020’de Taliban ile anlaşmaya varmış ve ABD ile NATO güçlerinin 1 Mayıs 2021’de Afganistan’dan çekilmeye başlayacağı konusunda mutabık kalınmış.
ABD Başkanı Joe Biden, yaptığı açıklamada, Amerikan askerlerinin tamamının 11 Eylül’e dek Afganistan’dan çekileceğini duyurdu.
Afganistan’daki ABD ve NATO güçlerinin komutanı General Austin Scott Miller, NATO ve Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Afganistan’daki askeri varlığını çekme sürecinin fiilen başladığını açıkladı.
Böylece ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, eski Başkan Trump yönetiminin Şubat 2020’de “Taliban” ile imzaladığı anlaşmaya resmen uymuş oldu.
ABD’nin halihazırda Afganistan’da 2 bin 500 civarında askeri bulunuyor. Bunun yanı sıra çeşitli görevler üstlenen 18 bine yakın sözleşmeli ABD personeli de hâlâ Afganistan’da. NATO’ya bağlı diğer ülkelerin askeri mevcudiyeti ise 7 bin 500 civarında; bunların bin 100’ünü Alman askerleri oluşturuyor.
Buraya kadar olanlar gelişmenin seyriyle alakalı haberlerin özeti.
Anadolu’daki halk deyimiyle “gelelim zurnanın zırt ettiği yere”. Yani bu anlaşmanın ne anlama geldiği ve bundan sonra nelerin olabileceği konularına cevap bulmaya çalışalım.
Aslında bu anlaşma ABD’nin Afganistan hezimeti, Taliban’ın ise bir zaferidir!
Çünkü bu anlaşma Afganistan’a barışı getirme antlaşması değildir.
Afgan hükümeti devre dışı bırakılarak ABD ve Taliban arasında gerçekleştirilen bu anlaşma aslında ABD’nin Afganistan’dan kaçışını kolaylaştıracak ve çekilişinde saldırılar yaşanmaması için yapılmış bir anlaşmadır.
ABD, Afganistan’ı elinde bulunduran Taliban yönetimini çökertip örgüt yapısını yok etmek üzere Afganistan’a girmişti.
Diğer bir ifadeyle bu anlaşma; terör yönetimi ve örgütü olarak ilan ettiği Taliban ile masaya oturup Afganistan’dan çekilme anlaşması imzalaması, ABD’nin tarihi bir hezimetini daha kabulüdür.
Süper güç olarak kendini ilan eden ABD’nin Taliban’a yenilgisinin açık bir ifadesidir.
ABD yönetiminin Afganistan hükümetini görüşmelere dahil etmeden Taliban ile yaptığı anlaşmadan sonra çekilmeye başlaması, Afganistan’da iç savaşın yeniden başlayacağı korkusunu beraberinde getirdi.
Kimi aşiretler ve bölgesel kanaat önderleri ve ‘Mir’ olarak adlandırılan aşiret ağaları ile Taliban yetkilileri arasında gizli görüşme ve anlaşmalar yapılmaya başlandı bile.
ABD güçleri çekildikten sonra Taliban’ınhükümeti ele geçirmek için çok güçlü bir saldırı başlatacağı kuvvetle muhtemeldir.
Zira, Afganistan’da Taliban’ın örgüt yapısı, elindeki militan yani savaşçılar kadrosu ve eylem deneyimleriyle hükümet güçlerini devirme potansiyeline sahiptir.
Nitekim, Taliban adına mevcut Afgan hükümeti ile görüşmeye gelen heyet, “Ya teslim olacaksınız ya da savaşa hazır olun” tehditkar mesajı iletmiş oldu.
Heyetin Kabil’den ayrılışından hemen sonra ise şiddet yeniden alevlendi.
Başkent Kabil’de, üniversitede eğitim veren bir öğretim görevlisi ile bir hükümet görevlisi ve dört polis kimliği belirlenemeyen kişilerce katledildi.
Ayrıca entelektüel kişilerle medya ve kamu temsilcilerine yönelik suikast ve saldırılarda en az 29 kişi öldü, onlarca kişi de yaralandı. Benzeri kanlı eylemlerin artarak devam edeceğini duyuran Taliban halkı kendilerine katılmaya hazırlanmalarını istiyor.
Afganistan’dan Amerikan ve NATO güçlerinin çekilmeye başlaması ile başlayan yeni döneme hazırlık için İstanbul’da düzenlemesi planlanan Afganistan Barış Konferansı, Amerikan askerlerinin zamanında çekilmediği gerekçesiyle Taliban tarafından boykot edildiği için iptal edilmiş oldu.
Aslında çekilme işinde bazı gecikmeler işin bahanesi.
Çünkü Taliban, pazarlık yerine mevcut hükümetin teslim olmasını istiyor.
Taliban yetkilileri “Devlet yönetimi bizimdi, ABD silah gücüyle elimizden alıp kukla yönetimlere teslim etmiş. Şimdi ABD çekildi kukla yönetimler yönetimi bize teslim etsin” görüşünde ısrarlı.
Yani konferansa, devir teslim olacaksa katılacaklarını aksi halde boykot etmeye devam edeceklerini her fırsatta dile getiriyorlar.
Afganistan’ın yeni bir iç savaşa sürüklenmesinin sorumlusu herhangi bir politik çözüm sağlanmadan ülkeden çekilmeye başlayan NATO ve ABD’dir.
Kısacası Afganistan, meçhul bir gelecekle karşı karşıya.
|
