Efendi (1-2)
Ömer Özkaya
omerozkaya@gunes.com
31 Ağustos 2017
Efendi
Bir süredir yurtdışındaki Rus diplomatlar ya ölü bulunuyor ya da esrarengiz bir biçimde yaşamını yitiriyor. Geçen dokuz ay içinde 7 Rus diplomat görevi başında öldü, bunlardan biri silahla vuruldu, ikisi hastanede yaşamını yitirdi, dördü ölü bulundu. Ölü bulunan diplomatlar acaba öldü mü, yoksa kendilerine intihardan başka yol bırakılmadı mı?
Rus diplomatlara karşı yürütülen suikast/intiharlar bir dönem Türk diplomatları hedef alan ASALA saldırılarına benziyor.
``Dünyanın en güçlü gizli servisi´´ olduğu iddia edilen İngiliz Dış İstihbarat Servisi MI6`nın Sovyet Bölümü`nün başına kendi ajanı Kim Philby`yi başkan yardımcısı yapabilecek kadar kabiliyetli Ayı`nın istihbarat aygıtı, ölü bulunan diplomatlar üzerinden ciddi bir meydan okumayla karşı karşıya. Bir güç merkezi (Ona bundan sonra ``Efendi´´ diyeceğiz) felaket bir istihbarat ağına sahip olmalı ki; -eğer olmasaydı Ayı çoktan yakalardı- 9 aydır durdurulamıyor ve tespit edilemiyor. Ayı, Efendi`nin istihbarat ağının peşine düşmüş olmalı, Efendi de Ayı`ya haddini bildirmek istemiş olmalı. Ayı, Efendi`nin istihbarat ağını miras edinme peşinde olacaktır.
Ölü bulunan Rus diplomatlar Ayı`nın en iyi istihbaratçılarından olmalı. Efendi, Ayı`ya; hem de Sudan, Yunanistan ve Kazakistan gibi çok etkin olduğu sahalarda en iyi istihbaratçılarını öldürüp geride de tek bir iz bırakmayarak, ``en büyük´´ kim göstermek istemiş olmalı. Ayı tuzağını kurup bekleyecektir ama işi zor.
Rus diplomatların intihara zorlanması ancak ekonomik ihtiyaçlarının karşılanmamasına bağlı olabilir. Ayrıca bazı izler, ``içeri´´den yardıma işaret ediyor. Eğer ``içeri´´den destek olmasaydı Efendi`nin bu istihbaratçıları deşifre etmesi neredeyse imkânsız olurdu. ``İçeri´´den destek, Ayı`nın ekonomik zaaflarından kaynaklanmış olabilir. Ayı intiharlarla sarsılmış durumda.
Efendi, istihbarat aygıtına çok güveniyor olmalı, lâkin ``kusursuz´´ bir cinayet ve ``hatasız´´ bir gizli servis yoktur, faraza, dünyanın bir yerinde küçük bir çocuğu kaçırmaya çalışan iki ajanınız deşifre olursa oyun bozulabilir.
Ayı`dan intikam peşinde olan bir güç, terör ve ekonomik ekipmanlar var iken intihara zorlamak gibi ekipmanları neden tercih etsin ki? Efendi, Ayı`nın elemanlarını intihar ettirerek, Ayı`nın, ölümünden sorumlu tuttuğu elemanlarının kaybından duyduğu acıyı duymasını istemiş olabilir.
Efendi, Ayı`dan ``savaşı bitirelim´´ çağrısı gelinceye kadar birkaç kurban daha almaya bakacaktır.
Efendi, Ayı`dan elemanlarını ayağının altından çekmesini istiyor olabilir, aksi halde Efendi`nin elemanlarını intihar ettirmeye devam edecek gibi.
Pazar günü devam edelim.
Efendi (2)
Rus diplomatlara karşı yürütülen suikast/intiharlar bir dönem Türk diplomatları hedef alan ASALA saldırılarına benziyor. Şüphesiz Rusya saldırıların kaynağını ya biliyor ya da önemli oranda azmettiren odak ya da odakları kestirebiliyordur. Aynı şekilde Rusya`dan neler beklendiğini de&8230;
Rus diplomatlara yönelik suikast serisinin uluslararası rekabetin en yoğun olduğu ülkelerde gerçekleşiyor olması en önemli husus gibi görünüyor. Türkiye ve Sudan gibi ülkelerdeki suikastler en çok dikkat çekenler. Suikastlerin gerçekleştiği coğrafyalar üzerinden analiz yapılırsa Rus hariciyesinin genel yönelimini dizayn etme girişimi somutlaşıyor. Bunun yanı sıra Rus istihbarat kompleksini yeni bir yörüngeye konuşlandırma ve genel stratejisini değiştirmeye zorlama çabası da deşifre edilebiliyor. Rusya`nın bu suikastler serisine nasıl karşılık vereceği, bu ülkeden beklenen değişimin realize olup olmayacağını gösterecektir.
Rus istihbarat faaliyetleri diğer ülkelerden metot, strateji, taktik ve teorik alt yapı konusunda farklılık gösterir. Geçmişte yoğun olarak askeri ve teknik danışmanlar ve etnik unsurlar üzerinden yürütülen istihbari faaliyetler, bugün deşifresi zor bir network tarafından yürütülmektedir. Bu durumda Rus diplomatların hedef seçilmesi, Rusya`nın kamufle istihbarat unsurlarını ortaya çıkmaya zorlama ve sinsi istihbari yetenekleri etiketleme amacının ilk sıralara alındığını gösteriyor.
Rus istihbarat komplekslerinin SSCB`nin dağılmasından sonra geçirdiği dönüşüm de tam olarak resmedilememiş olmalı ki; diplomatlar hedef seçilerek bir nevi Rusya en üst düzeyde tahrik edilerek yeni Rus istihbari şemasına ilişkin yoğun veri toplama sürecine start verilmiş değerlendirmesi yapılabilir.
ASALA terör örgütünün diplomatlarımıza yönelik suikatlerinin en önemli sonucu Türk diplomasisinin klasik işleyişini terk etmeye zorlanması olmuştur. İlerleyen süreçte Türk devlet mekanizmasında Dışişleri Bakanlığı sürekli misyon zayıflaması ile karşı karşıya kalmış, Dışişleri`nin birçok misyonu belirsizleşmiştir. Rusya`nın da benzer operasyonlar serisi ile karşı karşıya olduğu analiz edilebilir. İlginç olan 1968 gençlik hareketlerinden sonra devletlerin dışişleri bakanlıklarının hedef seçilmesidir.
Afganistan ve Irak`ın işgali ile NGO denilen sivil toplum kuruluşlarının diplomatik bir enstrüman olarak ortaya çıkışı ile bu süreç, klasik diplomasi kanallarını çeşitlendirmiş ve devletlerin hariciye hafızasını kullanma oranını önemli oranda sıfırlamıştır. Bu sürecin dışında kalan devletlerin başında Rusya`nın geliyor oluşu da ayrıca dikkat çekici bir noktadır. Yeni diplomasi enstrümanlarının Rusya tarafından yoğun kullanılmayışı Rusya lehine bir diplomasi asitmetrisi oluşturmakta idi. Suikastlerin hedeflerinden biri de bu asitmeri olabilir. (Bitti)
|
