IRAK ŞAM İSLAM DEVLETİ (IŞİD) OPERASYONEL TARİHİ
IRAK ŞAM İSLAM DEVLETİ (IŞİD) OPERASYONEL TARİHİ
HAZIRLAYAN SUAT GÜN
&8195;
Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD)
&1575;&1604;&1583;&1608;&1604;&1577; &1575;&1604;&1575;&1587;&1604;&1575;&1605;&1610;&1577; &1601;&1610; &1575;&1604;&1593;&1585;&1575;&1602; &1608;&1575;&1604;&1588;&1575;&1605; (Arapça)
ad-Dawla al-Isl&257;miyya fi al-`Iraq wa-sh-Sham
Irak ve Şam İslam Devleti bayrağı
Örgüt 2003`den günümüze kadar aktif haldedir.
İdeolojisi
Selefiyye (İslam`ın orjinine dönmek)
Selefi cihat (Sürekli cihat, kafirlerle uzlaşmayı ret etmek)
Şii Düşmanlığı
Pan-İslamizm
Kısmen Vahhabilikten esinlenmeler
Liderleri
Ebu Musab Zerkavi (2003&8211;2006)
Ebu Eyüp Masri (2006&8211;2010)
Ebu Ömer Bağdadi (2006&8211;2010)
Ebu Bekir Bağdadi (2010&8211;günümüz)
Merkezleri
Bakuba (Irak)
Rakka (Suriye)
Operasyon Sahası
Irak, Suriye, Lübnan
Kuvveti
10.000`den fazla
Kökeni
Cemaat el-Tevhid vel-Cihad , Irak El Kaide`si , Mücahidin Şura Konseyi
Müttefikler
Ensar el İslam
Cemaat Ensar el Sunna
Jaish el Muhacirin vel Ensar
Rakipler
Esad Güçleri
Suriye Ulusal Savunma Güçleri
Irak Silahlı Kuvvetleri
ABD (Çok Uluslu Güç )- Irak
Irak Uyanış Konseyi
Şia milisleri
Zaman zaman Türk Silahlı Kuvvetleri ile sınır çatışmaları
Hizbullah
Suriye Devrimciler Cephesi
Mücahidin Ordusu
Özgür Suriye Ordusu
Savaştığı bölgeler
Irak Savaşı
Irak direnişi
Suriye İç Savaşı
2014 Kuzey Irak Taarruzu
KRONOLOJİK OLARAK KURULUŞU VE EYLEMLERİ
Irak ve Şam İslam Devleti, kısaca IŞİD, ya da Irak ve Levant İslam Devleti (Arapça: &1575;&1604;&1583;&1608;&1604;&1577; &1575;&1604;&1575;&1587;&1604;&1575;&1605;&1610;&1577; &1601;&1610; &1575;&1604;&1593;&1585;&1575;&1602; &1608;&1575;&1604;&1588;&1575;&1605; Ad-Davla Al-Isl&257;miyya fi al-`Ir&257;q wa-sh-Sh&257;m), Irak ve Suriye`de aktif isyancı bir grup. Irak Savaşı`nın ilk yıllarında kurulan ve 2004 yılında El Kaide`ye bağlılığını ilan eden grup bir süre sonra Irak El-Kaide`si adını aldı. Grup genelde Sünni topluluklar olmak üzere Mücahidin Şûra Konseyi, el-Kaide, Jaysh el-Fatiheen, Jund el-Sahaba, Katbiyan Ansar el-Tevhid vel Sunnah, Jeish el-Taiifa el-Mansoura gibi farklı isyancı gruplardan oluşur ve onların desteğini alır. Irak ve Levant`te Sünni nüfusun yoğun olduğu bölgelerde halifeliği kurma hedefi vardır. Şubat 2014`te, sekiz aylık uzun bir güç mücadelesinden sonra, el-Kaide IŞİD ile bütün bağlarını kestiğini duyurdu.
Irak Savaşı`nın yoğun olarak yaşandığı dönemlerde Irak`ın Anbar,Nineve, Diyala, Babil, Kerkük ve Selahaddin illerinde çok büyük etkinlik gösterdi. Bakuba`yı başkent ilan etti. Halen devam eden Suriye İç Savaşı`nda Suriye`nin İdlip, Rakka ve Halep bölgelerinde varlık göstermektedir.
IŞİD, binlerce sivil Iraklı, Irak hükümet üyeleri ve onların uluslararası müttefiklerinin ölümlerinden sorumlu tutulmaktadır. Irak Savaşı`nın son safhasına doğru gücü azalmaya başladıysa da, ABD`nin Irak`tan çekilmesiyle 2012`de gücünü tekrar yenilediği ve üye sayısını iki katından fazla arttırdığı öne sürülür.
2013 yılında El-Cezire`ye sızdırılan bir mektup ve ses kaydıyla El-Kaidelideri Aymen el Zevahiri bu grubun Suriye kanadını tasfiye ettiğini açıkladı. Fakat IŞİD emiri Ebu Bekir Bağdadi bu tasfiye kararını reddettiğini ve grubun Suriye`deki operasyonlarına devam edeceğini açıkladı. Nisan 2013 ile birlikte IŞİD Suriye`nin kuzeyinde hızlı bir şekilde askeri güç kazanmaya başladı. Suriye`nin kuzeyindeki en güçlü gruplardan biri oldu. Grup Suriye`de etkin olduğu bölgelerde şeriat kanunlarını icraya başladığını duyurdu.
Örgütün gelişmesi ve isim değişikliği
Grup kuruluşundan itibaren pek çok kez ismini değiştirdi. İlk kurulduğu yıllarda ismi "Cemaat el-Tevhid vel-Cihad" idi. Ekim 2004`te "Tanzim Kaidat el-Cihad fi Bilad el-Rafidayn" ya da daha çok bilinen "Irak el Kaide`si" adını aldı. Ocak 2006`da birkaç küçük grupla birleşerek "Mücahidin Şûra Konseyi" adını aldı ve daha sonra Ekim 2006`da "Irak İslam Devleti" olarak değiştirildi ismi. Nisan 2013`te şimdiki ismi olan "Irak ve Şam İslam Devleti" adını aldı.
Tarihçe
Cema`at el-Tevhid vel-Cihad Dönemi
Ortaya çıkışı
Cema`at el-Tevhid vel-Cihad (Arapça: Jama`at al-Tawhid wal-Jihad) Ebu Musab Zerkavi tarafından kuruldu. Yerli ve yabancı İslamcılardan oluşuyordu. Ürdünlü bir selefi olan Zerkavi 1985`li yıllarda Sovyet-Afgan Savaşı`na katılmak için Afganistan`a gitti ama Sovyetlerin askerlerini çekmesiyle o da ülkesine geri döndü. Daha sonra tekrar Afganistan`a geri döndü ve Herat yakınlarında İslami bir kamp kurarak eğitim vermeye başladı. Başlangıçta gerçek manada Müslüman olmadığını düşündüğü Ürdün Krallığı`nı yıkma amacı ile çalıştı. Daha sonra İslam`ı yayma fikrini genelleştirdi. Kurduğu teşkilatın, 1999 yılında meydana gelen milenyum saldırılarının da sorumlusu olduğu iddia edilmektedir. Kurduğu örgüt, 2002 yılında Ürdün`de öldürülen ABD`li bir diplomatın da sorumluluğunu üstlendi.
ABD`nin Afganistan`ı işgaliyle Zerkavi Irak`a gitti. Irak`ın kuzeydoğusunda etkin Kürt İslam`i bir grup olan Ansar al-Islam ile geniş bir ilişki ağı kurdu. Ansar örgütünün Saddam Hüseyin`in zamanında Irak istihbaratıyla birlikte çalıştığı, bu grubu Kürdistan`ın bağımsızlığı için savaşan seküler Kürt gruplara karşı kullandığı da iddia edilmiştir. Ocak 2003`te Ansar`ın kurucusu Molla Krekar, Saddam Hüseyin rejimiyle herhangi bir bağlantıları olmadığını açıkladı. İstihbarat birimlerinin raporlarına göre Zerkavi ve Saddam arasında herhangi bir bağlantı bulunmadığı, Saddam`ın Ansar grubunu rejime karşı bir tehdit olarak gördüğünü söyledi. ABD senatosunun 2006 yılında hazırladığı Irak raporunda "savaş sonrası sahadan elde edinilen bilgiye göre Saddam Hüseyin Zerkavi`yi yakalamaya çalıştı fakat bunda başarısız olduğu" belirtildi.
ABD`nin Irak`ı işgalinden sonra Cema`at el-Tevhid vel-Cihad al-Ansar ve diğer yabancı örgüt üyelerini de içine katarak ağını daha da genişletti ve Irak işgaline katılan güçlere karşı mücadeleye girişti. Irak`a savaşmak için giden pek çok savaşçı bir şekilde Zerkavi grubunun içinde kendini buldu. Mayıs 2004`te Cema`at el-Tevhid vel-Cihad bir başka bir İslam`i gurup olan Salafiah al-Mujahidiah ile birleşti.
Hedef ve taktikleri
ABD Irak`ı işgal ettikten sonra direniş başladı. 22 Ağustos 2003`te Bağdat`ta meydana gelen patlamadan sonra örgüt adını duyurdu.
Cema`at el-Tevhid vel-Cihad grubunun amacının Irak`taki ABD işgal güçlerinin geri çekilmesini sağlamak, Irak hükümetini düşürmek, işgal kuvvetleriyle birlikte çalışanları öldürmek, Şia nüfusu zayıflatıp askeri gücünü kırmak, şeriat kanunlarıyla yönetilen bir İslam devleti kurmak olduğu açıklandı.
Cema`at el-Tevhid vel-Cihad direniş örgütü, ABD ve işgal güçlerine karşı alışılagelmiş silahlarla ve gerilla taktikleriyle saldırmak yerine daha çok bomba yüklü araçlar kullanılarak gerçekleştirilen intihar bombası eylemlerini yaptılar.
Direniş teşkilatının manevi önder kabul ettiği ve bir ara genel başkan yardımcılığı da yapan Filistinli imam Ebu Enes el Şami kullandıkları taktik ve yöntemlerinin Kuran ve sünnet kaynaklı olduğunu söyledi. Ebu Enes`e göre; Hz Muhammed`in "Her kim Allah yolunda bir gayrimüslimi öldürürse Allah ona cehennemi yasak eder." sözünü ve Enfal suresi 12. ayette geçen "O anda Rabbin meleklere şu vahyi veriyordu: Ben sizinle beraberim. Haydi, imanı sağlamlaştırın! Kâfirlerin yüreklerine dehşet bırakacağım, hemen boyunlarının üstüne vurun, vurun onların parmaklarına!´´, ayetlerini delil göstererek militanları cihada teşvik ediyordu.
Tanzim Kaidat el-Cihad fi Bilad el-Rafidayn dönemi (İki Nehir Topraklarında Cihad ve Birlik Tanzim ve Kaidesi)
Hedefler ve yeni teşkilatlanmalar
Temmuz 2005`te Ebu Musab Zerkavi Aymen el Zevahiri`ye yazdığı mektupta; Irak Savaşı`nı genişletmek için ABD`nin Irak`tan çıkarılması, halifeliğin kurulması, çatışmaların Irak`ın batılılaşmış bölgelerine yayılması ve Arap-İsrail çatışmasında etkin rol alınmasını da kapsayan 4 aşamalı bir plan hazırladığını belirtir. Irak`ın dışındaki örgütlerle bağlantı ve eylem birliğinden söz eder.
Ocak 2006`da Irak el Kaidesi Irak`ta savaşmakta olan Sünni grupları bir çatı altında toplamak için Mücahidin Şüra Konseyi adı altında birleştirici bir teşkilat kurdu. Sivillere karşı acımasız şiddet uygulamalarından ve İslam`ın radikal yorumundan herkes korktu, katılım az oldu. Bu sebeplerden ötürü bu çaba başarısızlıkla sonuçlandı.
Irak el Kaidesi olarak adlandırılan örgüt saldırılarını ve eylemlerini Ekim 2006`ya kadar Mücahidin Şüra Konseyi`ne atfen yaptı. Ebu Eyüp el Masri`nin Irak İslam Devleti`ni ilan etmesiyle bu teşkilat son buldu. Amerikan istihbaratına göre Irak İslam Devleti`nin ülkeyi Sünni bir halife devletine dönüştürme hedefi vardır.
Gücü ve eylemleri
Teşkilatın gücü tam olarak bilinmemekle birlikte binlerce savaşçıya sahip olduğu tahmin edilmektedir. 2006`da ABD istihbaratının hazırladığı raporda Irak El Kaidesi`nin kurucu ve üst düzey üye sayısının 1000`den fazla olduğu belirtildi. Grubunun intihar saldırılarından dolayı çok sayıda üyesini kaybettiği bildirildi fakat bunun grubun gücü üzerinde çok az etkisi olduğu belirtildi. ABD`nin Irak`tan çekilmesiyle örgütün üye sayısı ikiye katlanarak 1000`den 2500`e çıktı.
2003-2006
Grup 2003 yılında Ebu Musab Zerkavi tarafından ABD`nin Irak`ı işgaline karşı direniş yapmak üzere kuruldu ve daha sonra 17 Ekim 2004`te el-Kaide`ye bağlılığını ilan etti. Irak`ın dışından gelen yabancı savaşçılar örgütün genişlemesinde büyük rol oynadı.
Direniş Teşkilatı; Irak Hükümetinin ve işgal güçlerinin ana hedefi haline geldi ve 2004 ile 2010 yılları arasında hükümet güçleri ve işgalcilerle gerçekleşen çatışmalarda 6000`e yakın insan öldü. Eylül 2005`te örgüt lideri Ebu Musab Zerkavi Şia Müslümanlara karşı savaş ilan etti ve bu tarihten itibaren örgütün Şia nüfusun yoğun olduğu bölgelere yönelik saldırıları arttı.
2007 olayları
2006-2007 Mayıs`ı arasında örgüt Bağdat yakınlarındaki Dora`nın kontrolünü ele geçirdi. Pek çok Hıristiyan aile cizye ödememek için bölgeyi terk etmek zorunda kaldı. ABD`nin de yoğun çabalarıyla Ekim 2007`de örgüt Dora`dan çıkarıldı ve Süryani kiliseleri yeniden açıldı. Sadece 2007 yılında örgüt İşgalci güçlerle işbirliği yaptıkları gerekçesiyle yaklaşık 2000 sivili öldürerek Irak`ta dikkate alınması gereken güç olduğunu gösterdi.
9 Mart 2007`de Irak içişleri Bakanı örgüt lideri Ebu Ömer el-Bağdadi`nin Bağdat`ta yakalandığını açıkladı fakat sonrasında yakalanan kişinin o olmadığı söylendi.
19 Nisan 2007`de örgüt Sünni bölgelerde bölgesel yönetim kurduğunu ve ilk İslami yönetimin temellerinin atıldığını duyurdu. Kurulan emirliğin Ebu Ömer el-Bağdadi ve 10 Bakanı tarafından yönetileceği ilan edildi.
Kurulan emirlikte görev alan isimler: Ebu Ömer el-Bağdadi (Emir), Abu Abdullah al-Hussaini al-Quraishi al-Baghdadi (Emir yardımcısı), Abu Abdul Rahman al-Falahi (Başbakan), Abu Ayyub al-Masri (Savaş Bakanı), Abu Uthman al-Tamimi (Şeriat kanunları), Abu Bakr al-Jabouri (Halkla İlişkiler), Abu Abdul Jabar al-Janabi (Milli Güvenlik bakanı), Abu Muhammad al-Mashadani (Bilgi dairesi), Abu Abdul Qadir al-Eissawi (Şehit ve mahkûmlardan sorumlu bakan), Abu Ahmed al-Janabi (Petrol bakanı), Mustafa al-A`araji (Tarım ve balıkçılık bakanı), Abu Abdullah al-Zabadi (Sağlık bakanı), Mohammed Khalil al-Badria (Eğitim bakanı) şeklinde oldu.
3 Mayıs`ta Irak hükümet kaynakları Ebu Ömer el-Bağdadi ve Ebu Ayyub el-Masri`nin öldürüldüğünü açıkladı fakat herhangi bir kanıt ortaya konmadı. Örgüt bir açıklama yaparak bu haberi yalanladı. Daha sonra Taji yakınlarında Irak devlet güçleri ile örgüt arasında çatışma yaşandığı ve örgütün halkla ilişkiler bakanı al-Jabouri`nin öldürüldüğü ortaya çıktı.
Teşkilat 12 Mayıs`ta Babil yakınlarında bir Iraklı asker ve 4 ABD`li askerin ölümüyle sonuçlanan, 3 ABD`li askerin de canlı ele geçirildiği saldırıyı üstlendi. Askerlerden biri 11 gün sonra Fırat nehri yakınlarında ölü bulundu. Diğer 2 ABD askerinin örgüt tarafından yayınlanan bir videoda infaz edildiği görüntüleri ortaya çıktı. ABD bu askerleri bulmak için 4000`den fazla asker ile arama yaptı, bir şey bulamadı. Daha sonra askerlerin cesetleri bir yıl sonra bulundu.
ABD el-Kaide adını verdiği direnişi söndürebilmek için 18 Haziran`da örgütün başkenti Bakuba`da bir operasyon başlattı.
25 Haziran`da örgüt Bağdat`ta Mansur otelinde al-Anbar örgüt liderleriyle bir araya gelen resmi yetkililere karşı bir intihar saldırısı gerçekleştirdi. Saldırıda 6`sı Sünni şeyhi olmak üzere 13 kişi öldü. Örgüt saldırıyı Iraklı bir asker tarafından tecavüz edilen Sünni bir kadının intikamını almak için gerçekleştirdiğini açıkladı.
Temmuz ayında Ebu Ömer el-Bağdadi yayınladığı ses kaydıyla İran`a ültimatom verdi. Ses kaydında "İran`a ve onun yöneticilerine Irak Şia hükümetine destek olmayı bırakmaları için 2 ay süre veriyoruz" dendi. Ayrıca Arap ülkelerini İran`la iş yapmamaları konusunda uyardı. İran`ın, Sünni karşıtı Irak hükümetini desteklediği hatta Sünni örgütlerle çarpışan Şia grupları eğittiği iddia edildi.
ABD`nin Bakuba`ya başlattığı operasyon neticesinde örgütün pek çok kadrosu başka bölgelere kaçmak zorunda kaldı.
2009 olayları
25 Ekim 2009`da Bağdat`ta gerçekleştirilen bombalı saldırıda 155 kişi öldü, 721 kişi yaralandı. 8 Aralık 2009`da yine Bağdat`ta gerçekleştirilen bombalı saldırıda 127 kişi öldü, 448 kişi yaralandı. Her iki saldırı da örgüt tarafından üstlendi.
2010 olayları
Örgüt 25 Ocak 2010`da Bağdat`ta meydana gelen ve 41 kişinin ölümüne sebep olan saldırıları üstlendi. Ayrıca 4 Nisan 2010`da yine Bağdat`ta meydana gelen ve 42 kişinin ölümü 224 kişinin de yaralanmasına sebep olan saldırıyı da üstlendi.
17 Haziran 2010`da Irak Merkez Bankası`na yapılan saldırıda 18 kişi öldü, 55 kişi yaralandı. 31 Ekim 2010`da Bağdat kilise saldırısını da örgüt üstlendi.
2012 olayları
23 Temmuz 2012`de Irak`ın farklı bölgelerinde yaklaşık 32 saldırı gerçekleşti ve neticesinde 116 kişi öldü, 299 kişi yaralandı. IŞİD saldırıları üstlendi.
IŞİD Arap Baharı`nın başladığı Mısır`da protestolara destek verdi.
2011 Arap baharı hareketiyle Mısır`da meydana gelen protestolara ilk destek IŞİD`ten geldi. Bir internet sitesinde yayınlanan mesajda protestoculara seslenen IŞİD; Mısır`da cihat marketi ve şahadet kapılarının açıldığını ve imkânı olan herkesin bu savaşa katılması gerektiği bildirildi. Ayrıca Mısırlıların sekülerizm, demokrasi ve milliyetçilik gibi cehalet yollarını reddetmeleri gerektiği mesajı iletildi.
Suriye`deki varlığı
IŞİD`in Suriye`de devam eden iç savaşa katıldığı savaşın kaderini Nisan 2013`ten itibaren değiştirdiği görüldü. Örgütün kontrol altına aldığı kuzey Suriye`de şeriat kanunlarını da tatbik ettiği Irak ve Suriye Sünni bölgesini birleştiren müşterek bir devlet kurduğu görülmektedir.
Amnesty International`ın raporlarına göre örgütün gizli işkence merkezleri bu bölgelerde bulunuyor. Örgüt güçlü olduğu bölgelerdeki Suriye halkını sigara içme, zina, örgüt kanunlarına karşı gelme veya düşman birliklerine mensup olma gibi suçlamalarla alıkoyup hapsetmektedir
Aralık 2013 itibariyle örgüt Atmeh, al-Bab, Azaz ve Jarablus sınır kentlerini kontrolü altında tutarak Türkiye`den Suriye`ye ve Suriye`den Türkiye`ye çıkışları sağlamaktadır.
Ayrıca Suriye`de savaşan bazı diğer isyancı gruplar IŞİD`in karşısında yer aldı. Aralarında çatışma başladı.
2013 olayları
Nisan 2013`de örgüt lideri Ebu Bekr el-Bağdadi yayınladığı bir ses kaydında El Nusra Cephesi`nin Irak Islam Devleti tarafından kurulduğunu, finanse edildiğini ve desteklendiğini açıkladı. El-Bağdadi bu iki grubun resmi olarak Irak ve Şam İslam Devleti adı altında birleştiğini duyurdu. Bunun üzerine El Nusra Cephesi lideri Ebu Muhammad al-Jawlani böyle bir birleşmenin söz konusu olmadığını ve kendileriyle bu konunun istişare edilmediğini duyurdu. Haziran 2013`te el-Kaide lideri Aymen el Zevahiri yazılı bir açıklama yaparak iki örgütün birleşmenin karşısında olduğunu belirtti. Aynı ay içerisinde Ebu Bekr el-Bağdadi sesli bir mesaj yayınlayarak Zevahiri`nin emrine karşı çıktığını ve birleşmenin gerçekleşeceğini ilan etti.
Gazeteci Sarah Birke göre El Nusra Cephesi ile Irak ve Şam İslam Devleti örgütleri arasında çok büyük farklılıklar var. IŞİD Beşar Esad güçleriyle savaşmak yerine daha çok kendi kontrolüne geçirdiği bölgelerde kendi kanunlarıyla bir devlet kurma eğiliminde. IŞİD islami bir devleti kurma çabası içindedir. El Nusra Cephesi`nin içinde çok miktarda yabancı savaşçı bulunmaktadır. El Nusra Cephesi Suriyeli mülteciler tarafından gerçek Suriyeli bir örgüt olarak görülürken, IŞİD "yabancı işgalciler" olarak görülmektedir.
Temmuz 2013`te Özgür Suriye Ordusu komutanlarından Ebu Bassir El-Jeblawi IŞİD tarafından Lazkiye`de konvoyu durdurulup öldürüldü.
11 Mayıs 2013`te Hatay`ın Reyhanlı kentinde iki bomba yüklü araç patladı. Saldırıda 51 kişi öldü, 140 kişi yaralandı. Saldırı Türkiye topraklarında gerçekleştirilmiş tarihinin en ölümcül terör saldırısıydı.
30 Eylül 2013`te bazı internet sitelerinde yayınlanan açıklamalarda IŞİD Reyhanlı`daki saldırıyı üstlendiğini ve ilerde de devam edeceğini duyurdu.
Temmuz 2013`te IŞİD Irak`taki Ebu Gureyb Hapishanesi`ne bir operasyon düzenleyerek burada yatmakta olan çok sayıda örgüt üyesi mahkûmu serbest bıraktı. Raporlara göre grubun üst düzey kadroları da dâhil olmak üzere 500`den fazla mahkûm kaçtı. Grup yaptığı açıklamada operasyonu üstlendi. Operasyonun 1 yıl öncesinden Ebu Bekir Bağdadi tarafından "Duvarları yıkmak" kod adıyla düzenlendiği ve planlandığı açıklandı.
Ağustos 2013`te IŞİD Halep`in kuzeyindeki Menagh Hava Üssü`ne saldırdı.
Eylül 2013`te Ahrar el Şam komutanı Ebu Übeyde el Binnişi Malezya`lı İslami bir derneğe üye elemanların korunması olayına karıştığı için kaçırılıp öldürüldü. Örgüt üyelerinin Malezya bayrağı ile ABD bayrağını karıştırdığı açıklandı.
Eylül 2013`te örgüt Halep`e bağlı A`zâz`ı Özgür Suriye Ordusu güçlerinden aldı.
Ekim 2013`te IŞİD`in Türkiye`de büyük şehirlerde intihar saldırısı yapacağına dair duyumlar alındı.
Ekim 2013`te Suriye İnsan Hakları Örgütü: "IŞİD Kuzey Suriye`deki en güçlü gruptur ve size bunun dışından bir şey söyleyen yalan söylüyordur" şeklinde bir açıklama yaptı.
Aralık 2013`te Halep`in Maskana kasabasında IŞİD ve başka bir İslami örgüt olan Ahrar el Şam arasında çatışmaların yaşandığı rapor edildi.
HARİTA: 1 BAŞLANGIÇTA IŞİD HAREKÂTI
HARİTA: 2 IŞİD`İN KONTROL ALANLARI VE GENİŞLEYEN HAREKÂT ALANI
2014 olayları
Haziran 2014 itibariyle IŞİD kontrolündeki bölgeler
Ocak 2014`te Anbar`daki çatışmalarda örgüt Felluce`yi ve Ramadi`nin bir kısmını kontrolü altında aldı. 3 Ocak 2014`te IŞİD Felluce`de bağımsız bir İslam devleti kurduğunu ilan etti.
Halep`te ise İslami Cephe ve Özgür Suriye Ordusu IŞİD`e karşı birlikte bir saldırı başlattı.
25 Ocak 2014`te IŞİD Lübnan`da Şii Hizbullah`a karşı savaşmak üzere yeni bir milis kanat kurulduğunu açıkladı.
29 Ocak 2014`te Türk Ordusu`nun Suriye sınırına yakın bir yerdeki IŞİD konvoyunu vurduğu açıklandı.
18 Şubat 2014`te Irak Süleymanbeg`de polis merkezine düzenlenen IŞİD saldırısında 3 kişi öldü 11 kişi de yaralandı.
1 Mart 2014`te Örgüt hâkim olduğu Türkiye sınırındaki A`zâz` kasabasını Özgür Suriye Ordusu güçleriyle yapılan yoğun çatışmalar sonucunda terk etti.
17 Mart 2014`te Halep`in Sarin kasabasında çıkan çatışmalar sonucu (PYD/YPG) IŞİD bölgeyi kontrol altına aldı. Bölgede Süleyman Şah Türbesi de bulunuyor. Bu bölge Türk toprağı sayıldığı için orada Türk askeri bulunmaktadır. IŞİD, bir video yayınlayarak, Türk Ordusu`na bölgeden çekilmesi için 3 gün süre verdi.
20 Mart 2014`te Niğde`nin Ulukışla ilçesinde, uygulama yapan güvenlik güçlerine ateş açılması sonucu ilk belirlemelere 2 asker ve 1 polisin öldüğü bildirildi. Saldırıyı yapanların IŞİD üyesi olduğu bildirildi. Saldırganlar yakalandı.
27 Nisan 2014`te Irak ordusuna ait helikopterler Suriye sınırları içindeki 8 araçlık bir IŞİD konvoyuna saldırdı. Bu Irak ordusunun Körfez Savaşı`ndan sonraki ilk yurtdışı operasyonu oldu.
10 Haziran 2014`te IŞİD Irak`ın ikinci en büyük kenti Musul`u ve Ninova vilayetini tamamen ele geçirdi. [4]
11 Haziran 2014`te IŞİD Türkiye`nin Musul Başkonsolosluğu`nu ele geçirdi. Başkonsolos ile birlikte 49 kişinin alıkonduğu bildirildi.
Musul`da IŞİD`in Başkonsolosluk ve elektrik santrali baskınlarında toplam 80 Türk vatandaşı rehin alındı. Türkiye BM ve NATO nezdinde girişimde bulundu.
11 Haziran 2014`te Musul Valisi, IŞİD`in Musul`daki Merkez Bankası şubesini yağmaladığını doğruladı. Örgütün bankanın 420 milyon dolarını aldığını söyledi.
IŞİD da twitter üzerinden merkez bankası şubesindeki para ve altına el koyduğunu doğruladı.
Bu IŞİD`in artık uluslararası kamuoyu tarafından illegal kabul edilen örgütlerin hepsinden daha fazla paraya sahip olduğu anlamına geliyor.
Liderleri
&8226; Ebu Musab Zerkavi (2006`da öldürüldü)
&8226; Ebu Ayyub el-Masri (2010`da öldürüldü)
&8226; Ebu Abdullah el-Rashid Bağdadi (2010`da öldürüldü)
&8226; Ebu Ömer Bağdadi
&8226; Ebu Bekir Bağdadi
Diğer önemli liderleri
&8226; Abu Anas al-Shami (2004`te öldürüldü)
&8226; Abu Azzam (2005`te öldürüldü)
&8226; Abu Omar al-Kurdi (2005`te yakalandı)
&8226; Abu Omar al-Shishani
&8226; Abdul Hadi al-Iraqi (2006`da yakalandı)
&8226; Abu Yaqub al-Masri (2007`de öldürüldü)
&8226; Haitham al-Badri (2007`de öldürüldü)
&8226; Hamid Juma Faris Jouri al-Saeedi (2006`da yakalandı)
&8226; Khaled al-Mashhadani (2007`de yakalandı)
&8226; Mahir al-Zubaydi (2008`de öldürüldü)
&8226; Mohamed Moumou (2008`de öldürüldü)
&8226; Sheik Abd-Al-Rahman (2006`da öldürüldü)
&8226; Huthaifa al-Batawi (2011`de öldürüldü)
HARİTA:3 SURİYE`DE TARAFLARIN HÂKİMİYET BÖLGELERİ
IŞİD`İN IRAK`TA YAPTIĞI HAREKÂT VE DURUM DEĞERLENDİRMESİ
10 Haziran 2014- MUSUL IŞİD`İN ELİNDE
Irak`ın en büyük ikinci şehri Musul, IŞİD güçleri tarafından ele geçirildi. Hali hazırda Musul`un içinde olduğu Ninova eyaletinin yüzde 85`i IŞİD kontrolünde bulunuyor.
IŞİD aynı zamanda Irak ordusundan kalan üç helikopter, askeri üniformalar, silahlar ve zırhlı araçların yanı sıra Merkez Bankası`nın Musul şubesindeki 400 milyondan fazla paraya da el koydu. Hapishanelerdeki yaklaşık 2 bin mahkûm da IŞİD üyeleri tarafından serbest bırakıldı.
HARİTA: 4 IŞİD`İN İLERLEMESİ
11 Haziran 2014- KAYYARA ELE GEÇİRİLDİ
Musul`u ele geçiren IŞİD kentin güneyindeki Selahaddin eyaletine ilerlemeye başladı. Musul`un güneybatısındaki eski Kayyara Hava Üssü IŞİD`in eline geçti.
HARİTA:5
11 Haziran 2014- ŞARKAT ELE GEÇİRİLDİ
Musul`u ele geçiren IŞİD kentin güneyindeki Selahaddin eyaletine ilerlemeye başladı. Musul`ün güneyindeki Şarkat IŞİD`in eline geçti.
11 Haziran 2014-PEŞMERGE TUZHURMATU`DA
Musul`u ele geçiren IŞİD`in güneye ilerleyişi üzerine bölgeye gönderilen permergeler, Tuzhurmatu`da kontrolü sağladı. IŞİD Tikrit`e de yönelince Irak ordusu kentten çekildi.
BEYCİ IŞİD`in eline geçti. Ülkenin en büyük petrol rafinerisindeki güvenlik güçleri silahlarını bıraktı.
11 Haziran 2014- IŞİD TİKRİT`İ DE ALDI
11 Haziran 2014- IŞİD EDHEM`İ ELE GEÇİRDİ
Selahaddin eyaletindeki Edhem bölgesi IŞİD kontrolüne geçti.
12 Haziran 2014- SELAHADDİN`in yüzde 70`i IŞİD`in elinde
Eyaletin daha güneyindeki Duceyl, Beled ve Samarra ise henüz düşmüş değil.
12 Haziran 2014-SAMARRA KUŞATILDI
Diğer silahlı gruplarla birlikte IŞİD, Samarra`yı kuşattı ve şehrin komutanı General Sabah Fatlavi`den kenti terk etmesini istedi. Silahlı gruplar ayrıca güvenlik güçlerinin silahlarını bırakmalarını, aksi takdirde şehre saldıracaklarını duyurdu. Fatlavi IŞİD`e boyun eğmeyi reddetti.
12 Haziran 2014- RAMADİ`DE ÇATIŞMA
IŞİD, Anbar eyaletinin Ramadi kentinin batısındaki Acil Müdahale Birliği merkezine saldırı düzenledi. Saldırıdaki 12 Irak askeri öldü, 10 asker yaralandı. Birliğin binası ve araçları ateşe verildi.
12 Haziran 2014- KERKÜK PEŞMERGE KONTROLÜNE GEÇTİ
IŞİD, Kerkük`e yönelince bölgeye sevk edilen peşmergeler kentin tamamını kontrolü altına aldı. Çatışmalarda 10 peşmerge öldü.
13 Haziran 2014- IŞİD VE IRAK ORDUSU YENİŞEMEDİ
Samarra`nın kuzey sınırdaki tansiyon artıyor. IŞİD güçleri kenti kuzey, batı ve doğudan saldırmaya devam ediyor ve şehrin komutanının ve ordunun kenti terk etmesini istiyor. Ancak özellikle Samarra`ya yapılan askeri takviye sonrası Fatlavi, kenti terk etmeye niyetli değil. İki taraf da diğer grupların geri çekilmesini bekliyor. Aşiret şeyhlerine göre, IŞİD üyeleri savaşmak değil, sadece kenti teslim etmesini istiyor.
13 Haziran 2014- KÖYLER IŞİD`İN ELİNE GEÇTİ
Duluiye, ed-Dur, Allam, Mutesim ve İshaki köyleri IŞİD`ın eline geçti.
13 Haziran 2014-CELEVLA ELE GEÇİRİLDİ
IŞİD, olduğu tahmin edilen silahlı gruplar Bağdat`a 60 kilometre uzakta bulunan Bakuba`nın kuzeydoğusundaki Celevla`ya ele geçirdi.
13 Haziran 2014- SAİDİYE ELE GEÇİRİLDİ
IŞİD olduğu tahmin edilen silahlı gruplar başkent Bağdat`a 60 kilometre uzakta bulunan Babuka`nın kuzeydoğusundaki Saidiye`yi ele geçirdi.
14 Haziran 2014- TİKRİT VE BEYCİ BOMBALANDI
Irak uçakları Tikrit ve Beyci`yi bombaladı, 40 kişi öldü. Hedef IŞİD saflarına geçmek için toplanan asker ve polislerdi.
15 Haziran 2014- IRAK ORDUSU KARŞI SALDIRIYA GEÇTİ
Selahaddin eyaletinin güneyindeki bazı bölgeler Irak ordusu ve federal polis tarafından ele geçirildi. Allam, Mutesim, İshaki ve Duluiye köyleri yeniden Irak ordusunun kontrolüne geçti. Çatışmalar sırasında bazı aşiret mensupları gönüllü olarak Irak ordusuna destek verdi.
16 Haziran 2014-IŞİD TELAFER`E GİRDİ
Musul`a bağlı Telafer ilçesi birkaç gün süren çatışmaların ardından IŞİD`in eline geçti. Irak Türken Cephesi yetkilileri, IŞİD`in ilçe merkezine girmesiyle başta Şii Türkmenler olmak üzere on binlerce kişinin bölgeyi terk ettiğini açıkladı.
17 Haziran 2014- IŞİD BAKUBA`YA SALDIRDI
IŞİD, Bağdat`a 60 kilometre mesafedeki Bakuba`da bazı noktaları ele geçirdiğini açıkladı. Irak ordusu ise şehir merkezine yönelik saldırıları püskürttü.
17 Haziran 2014- BASRA KONSOLOSLUĞU BOŞALTILDI
Türkiye`nin Basra Başkonsolosluğu güvenlik riski nedeniyle tahliye edildi.
18 Haziran 2014- CELEVLA PEŞMERGENİN KONTROLÜNE GEÇTİ
İran sınırına yakın konumdaki Celevla Kürt peşmerge güçlerinin denetimine geçti.
18 Haziran 2014-PETROL RAFİNERİSİ IŞİD`İN ELİNDE
Beyci`deki Irak`ın en büyük petrol rafinerisinin yüzde 75`i IŞİD`in eline geçti. Rafineride günlük 301 bin varil petrol işleniyor.
18 Haziran 2014- SINIR KAPISI PYD`NİN DENETİMİNDE
Irak ordusu, Suriye sınırındaki Rebia sınır kapısında denetimi PKK`nın Suriye kolu PYD`nin silahlı kanadına bıraktı.
IŞİD Irak`da almayı tasarladığı yerleri büyük ölçüde ele geçirdi. Bundan sonraki süreçte bir adım ileri iki adım geri taktiği ile bazen Maliki, bazen Kürtler, ara ara IŞİD kazanacak bu vesile ile Müslüman kanı sular seller gibi akacak. Batı silah ve mühimmat yağdıracak. Propaganda araçları ile İslam`ın ilkelliğinden, şeriatın çağdışı kalmış kafa yapısından ve İslam= Terörizm`dir den söz ederek dünya kamuoyunu zehirlemeye devam edecektir.
Onların bütün derdi bir Türk İran savaşı çıkartmak, bunu yıpratma savaşına döndürmek ve yenen tarafa saldırarak, İslam`ı bitirmek projesini uygulamaya geçirmek, batının üstünlüğünü en az iki asır daha sürdürecek stratejik üstünlük sağlamaktır.
Bu oyuna gelmemeliyiz,
|
