Irak’taki seçim sonuçları, Şiilerin ikiye bölünmesine sebep oldu
Irak’taki seçim sonuçları, Şiilerin ikiye bölünmesine sebep oldu 16 Ekim 2021
Mehmet Koçak İletişim: kocak61mehmet@gmail.com
Iraklılar, 2005 yılında yapılan seçimlerin ardından beşinci kez sandık başına gitti.
ABD’nin, 2003’te Saddam Hüseyin’i devirdiği işgalin ardından, etnik köken ve mezheplere dayalı seçim sisteminde, hem mecliste hem hükümette Şiiler ağırlıkta oluyor.
Ancak; Irak’ta her seçim sonrası, var olan sorunlar aşılamadığı gibi yeni sorunlar ve krizler birbirini takip etti, ediyor.
Siyasilerin uzlaşma kültüründen uzak yaklaşımları, ülkede siyasi istikrarsızlığa sebep olmaya devam ediyor.
Irak’ta ekonomik şartları protesto gösterileri her geçen gün artarak devam eden hoşnutsuzluk, seçimlerin 6 ay öne alınmasına sebep oldu.
10 Ekim’de gerçekleşen erken genel seçim sonuçlarına göre, Şii lider Mukteda es-Sadr’a bağlı Sadr Grubu, 329 sandalyeli Meclise, 73 Milletvekili gönderdi.
Meclisin ikinci büyük grubunun ise, 38 sandalyeyle eski Meclis Başkanı Muhammed Halbusi’nin (Sünni) liderlik ettiği Takaddum Partisi olduğu açıklandı.
İran yanlısı eski Başbakan Nuri el-Maliki’nin Kanun Devleti Koalisyonu da 37 Milletvekili ile üçüncü sırada yer aldı.
Seçimlere katılımın 41’lerde kalması; Iraklıların, ülkedeki zengin petrol yataklarına rağmen ekonomideki kötü duruma, işsizliğe, yolsuzluğa ve temel ihtiyaç maddelerine erişim için siyasilere olan güvenini kaybettiklerini gösteriyor.
Katılımın beklenenin altında gerçekleşmesine rağmen, Irak’taki bu seçim sonuçları, mevcut siyasi dengeleri sarsacağı gibi çok şeyin değişeceğinin belirtisidir.
Şaşırtıcı seçim sonuçları, Irak basınına “Bağdat’ta siyasi deprem, Irak’taki İran yanlıları çöktü ve Sadr Hareketi kazandı” başlıklarıyla manşetlere taşınması, çeşitli halk katmanlarında bir değişim beklentisinin var olduğunu gösteriyor.
Bu manşetler, bir kesimi mutlu ederken diğer bir kesimi, yani İran yanlısı Şiileri rahatsız ettiği gibi bir karşı tavır alma arayışına yönelebileceği, ihtimal dahilindedir.
Nitekim seçimlerden hemen sonra Mukteda Es Sadr, televizyonlara çıkarak zafer konuşması da yaptı; “Yabancı devletlerin müdahalesinden bağımsız milliyetçi bir hükümet kurma” sözünü verdi:
Ancak seçimlerin beklenmedik sürprizler ile sonuçlanması, yeni tartışmalar ve usulsüzlük iddialarını beraberinde getirdi.
Seçimlerin galibi Şii lider Mukteda Es Sadr, seçimlere yapılan itirazlara aldırmadan gelecek dört yıl boyunca Irak’ı şekillendirmek için, Sünniler ve Kürtlerle müzakere başlatması, bir meydan okuma niteliğindedir.
İÇ SAVAŞ ÇIKABİLİR KORKUSU
İran yanlısı Şii grupların, seçimlerde usulsüzlük yapıldığı ve hile karıştırıldığı iddiaları nedeniyle, bölünme ve karşılıklı restleşmeye sebep oldu.
Tartışmaların artarak devam etmesi kutuplaşmayı tetiklediği gibi, gelişmeler Şiiler arasında tehlikeli bir eğilime doğru ilerliyor.
Irak’ta, birçok siyasi cinayet ve suikastları düzenleyen İran destekli Şii silahlı grup Haşdi Şabi üyelerinin her an bir iç savaşı başlatma hazırlığı içinde olduğuna yönelik haberler yayılıyor.
Mukteda es-Sadr’ın seçimlerden elde ettiği başarılı sonuç sonrası yaptığı ilk açıklamasında Irak’ın toprak bütünlüğü ve Irak’lıların birlik ve beraberliğini savunan mesajlar verirken, silahların sadece devletin elinde olacağına yönelik ifadeleri dikkat çekiciydi.
O, Irak içinde İran’ın silahlandırıp desteklediği Haşdi Şabi başta olmak üzere Şii silahlı milis güçlerinden rahatsız.
Es Sadr, ülkesinin Lübnanlaşmasından endişe ettiğini belirterek, İran’dan Irak’ın içişlerine müdahalelerine son verme çağrısında bulundu.
Eğer, tarafları bir uzlaşma zemininde buluşturulamaz ve İran’ın kışkırtmaları devam eder ise, yaşanacak yeni bir iç savaş Irak’ın hem karışmasına hem de bölünmesine sebep olacaktır.
Çünkü İran yanlısı grupların Irak içinde bir karşı müdahaleyi başlatacak güçte olduğu bir gerçektir.
Uluslararası Toplum, Irak’ın devlet olarak varlığını devam ettirebilmesi için üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmelidir.
Aksi halde Irak da, ABD öncülüğündeki işgalci emperyalist güçlerin sebep olduğu benzer bir insanlık faciası ile tekrar karşı karşıya kalacaktır.
|