İran’da neler oluyor?
İran’da neler oluyor?
15 Ekim 2022
Mehmet Koçak İletişim: kocak61mehmet@gmail.com
İran’da Mahsa Amini adındaki genç kızın ‘ahlak polisi’ tarafından gözaltına alınması ve gözaltındayken hayatını kaybetmesinin ardından başlayan ve ülke geneline yayılan kitlesel protesto gösterileri rejim karşıtı bir isyana mı dönüşüyor? sorusunu beraberinde getirdi.
İrşad Devriyesi, yani kılık kıyafeti denetlemekle sorumlu ‘ahlak polisi’ ile İslam Devrim Muhafızları Kolordusu (IRGC) ve Kolluk Kuvvetleri Komutanlığı’nın da ortaklaşa sürdürdükleri operasyonlarda orantısız güç kullanması çok sayıda ölüm ve yaralanmalara sebep olmaktadır.
Sosyal medya kanallarına ve internet erişimine getirilen kısıtlamalara rağmen paylaşılan Video görüntüleri gerçekten ürkütücüdür.
Çok sayıda ölü ve yaralının olması çok üzücü, protestolara öncülük eden üniversiteli genç kızların saçlarını kestikleri ya da başörtülerini ateşe verdiklerinin görüldüğü videolarda protestocuların öfkesi zannedildiği gibi sadece bir protesto değil, aynı zamanda İran İslam Cumhuriyeti’nin varlığına karşı bir isyan söz konusu.
Şimdi dünya başkentlerinde son 5 yıl içerisinde çok sayıda eylemin yaşandığı İran’da bu son protestoların şimdiye kadar gerçekleştirilen gösterilerden farklı kılan nedir? Kadınların öncülüğünde gerçekleşen bu eylem dalgası İran rejimini değişime zorlayacak düzeyde mi?
Kısacası, İran nereye gidiyor gibi soruların cevapları merak ediliyor.
•
8 Mart 1979 Humeyni liderliğinde gerçekleşen devriminden bu yana kırk üç yıl boyunca İran’da istenen ve beklenen istikrar ve huzur sağlanamadı.
Halk kitleleri devrimden beklediklerini bulamadıkları ve hoşnutsuzluğun artarak gündelik hayatı etkilediği bir süreç yaşanıyor.
Zaman zaman gelir dağılımında yaşanan adaletsizlikler, işsizlik ve yoksulluğu ABD öncülüğündeki Batılı emperyalist ülkelerin yıllardır uyguladığı yaptırımların tetiklediği ekonomik sıkıntılar nedeniyle İran halkı gerçekten büyük bir sıkıntı içindedir.
“Kadınlara karşı zulme son”, “İş, ekmek, özgürlük/serbest örtünme” ve “İster şah olsun ister Molla, zalimlere ölüm” gibi sloganlarla sokaklara dökülen silahsız ve şiddete başvurmayan protestocuları hapse atmak, işten çıkarmak, sürgüne göndermek veya dış mihrakların maşası görmek rejim adına hem yanlış hem de büyük bir tehlikedir.
Hele hele talepleri görmezlikten gelip şiddet yoluyla kitleleri bastırmaya kalkmak devam eden protestoların isyana dönüşmesine sebep olur.
Suriye’de de Baas rejiminin halkın haklı taleplerini şiddet yoluyla bastırmaya kalkması sonucu protestolar isyana dönüşmüş ve sonrasında ise ülke bir iç savaşa sürüklendiği unutulmamalıdır.
Bugün İran’da protestolar kontrol altındır, ancak taleplere kulak verilmez ve sorunların çözülmesi adına protestocularla bir uzlaşmaya varılmaz ise yarınlardaki protestolar isyana dönüşebilir.
Sadece İran’da değil, tüm dünyada sokak eylemleri önce yükselir ve ardından düşer. Bunun nedeni, bir yandan halkın sahadaki gücünün zayıflaması, diğer yandan hükümet baskısının, şiddetinin artmasıdır.
Ancak her eylem, rejime büyük bir darbe indiremese de ortak mücadele ruhunu artırmak için önemli bir siyasi-toplumsal tepkidir.
Bu tepki ve hoşnutsuzluğu sürekli kılan sorunlar çözüme kavuşturulamaz ise bir ‘dip dalga’ya dönüşebilir ihtimali var olduğu unutulmamalıdır. (Bütün hesapların, planların, öngörülerin hak ile yeksan olduğu sonuçların ortaya çıkmasına siyasette dip dalgası denir.)
Unutulmasın ki, Şah rejimini yerle yeksan eden ve devrime dönüştüren o isyan işte halk katmanlarında oluşan o dip dalgaydı.
…Ve yine bilinmeli ki, zulüm ile abat olanın akıbeti berbat olur…
|
