Küresel aktör olma yolunda önemli adımlar
Küresel aktör olma yolunda önemli adımlar
15 Temmuz 2023
Mehmet Koçak İletişim: kocak61mehmet@gmail.com
Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta kısa bir zaman önce gerçekleşen NATO zirvesi geçtiğimiz yılki Madrid zirvesi gibi tarihsel bir önem taşıyor.
Çünkü, hızla değişen siyasi, ekonomik, askeri ve stratejik dengeler ile Avrupa güvenlik mimarisi ve uluslararası güvenlik sistemini derinden sarsan Rusya’nın Ukrayna’yı işgal savaşı ve beraberinde getirdiği sorunlar hâlâ devam ediyor.
Bu kapsamda kendini sürekli yenileyen NATO’nun aldığı tedbirler, Ukrayna’ya verilen askeri destek ve bu ülkenin gelecekteki muhtemel NATO üyeliğinin yanı sıra İsveç’in üyeliği ve Türkiye’nin ittifak içindeki rolü gibi hususları etraflıca ele alınarak güncellenmiş oldu.
Zirve günler önce tamamlandı ancak değerlendirme ve yorumlarla zirve tartışılmaya devam ediyor.
•
Zirvede, Başkan R. Tayyip Erdoğan, NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi kapsamında ABD, Almanya, Fransa, Kanada, İngiltere, İtalya, İsveç, İspanya, Hollanda, Yunanistan, Arnavutluk ve Avrupa Birliği (AB) liderleriyle ikili görüşmeler gerçekleştirerek yoğun diplomasi trafiği yürüttü.
Başkan Erdoğan’ın temasları ve ikili görüşmelerde, Türkiye ile ilgili ülkeler arasındaki siyasi, ekonomik ve ticari ilişkiler, güvenlik alanındaki işbirliği imkanları ve bölgesel konular ele alınmış olması hiç şüphesiz ülkemizin uluslararası toplum nezdindeki itibar bakımından önemli kazanımlardır.
Başkan Erdoğan’ın temasları ve yeni dış politika hamleleri sayesinde NATO zirvesiyle birlikte ABD’nin Türkiye’ye yaklaşım değişiminin yanında AB ile ilişkilerimizde tekrar önem kazanmasına yol açtı.
NATO zirvesinde Türkiye’nin İsveç’in üyeliğine yeşil ışık yakma kararı ve AB’ye üyelik talebinin yeniden gündeme gelmiş olması gündem olması ve Başkan Erdoğan’ın liderlik ağırlığı, ayrıca hem zirve sürecinde hem de zirve sonrasında gündem olması Türkiye karşıtı politik bakış açısına rağmen Türkiye’nin NATO içinde etkisi ve Batı’nın da vaz geçemeyeceği bir güç olduğunu hissedildiği dikkatten kaçmadı.
Türkiye’nin gerek NATO’nun genişlemesi, gerekse NATO-Rusya ilişkileri konusundaki politikası açıktır. Finlandiya’dan sonra İsveç’in NATO’ya katılmasına prensip olarak karşı olmadığını ancak bu ülkenin bir güvenlik ittifakının ruhuna uygun şekilde davranarak Ankara’nın terörle mücadele konusundaki kaygılarına uygun hareket etmesi ve Türkiye’nin güvenliğine kasteden terör örgütlerine destek mahiyetindeki politikalarından uzak durmalarını istemenin de Türkiye’nin bir hakkı olduğu artık kabul edilmeye başlandığı NATO zirvesinde görülmüştür.
Zirve öncesi NATO genel sekreteri refakatinde İsveç ile yapılan görüşme sonrası imzalanan mutabakat ile İsveç’e NATO üyelik kapısının tam olarak açılma yerine şartlara bağlı olarak aralanmış olması bir siyasi öngörünün en bariz örneğidir.
•
Madalyonun öteki yüzünde Başkan Erdoğan ile ABD Başkanı Biden görüşmesinin ayrıntıları var.
Başkan Erdoğan, NATO Liderler Zirvesi kapsamında ABD Başkanı Joe Biden görüşmesinden hemen sonra Türkiye’ye F-16 satışına dair Washington’dan olumlu mesajlar gelmeye başlaması, (İlk kez 2021’den yapılan başvuru ile Türkiye ABD’den, 40 adet yeni F-16 ile mevcut 80’e yakın F-16’nın da modernizasyon kitlerini talep ediyor.)
F-16’lar konusunda Kongre’nin fikri Türkiye lehine çevrilmesinde hiç şüphesiz İsveç’in üyeliğine yeşil ışık yakılmış olması etkili olmuştur.
Erdoğan ile Biden’ın olumlu geçen görüşmesi var olan sorunların bir anda aşılacağı anlamına gelmez, ancak Türkiye-ABD ilişkilerinin ilerletilmesi için olumlu bir adım olarak görülmeli.
Nitekim, Erdoğan, Joe Biden ile görüşmeyi Ankara’nın Washington ile “yeni bir sürecin başlangıcı” olarak nitelendirmiştir.
•
İsveç ile varılan mutabakatta AB’ye tam üyelik ve Gümrük Birliği’nin güncellenmesi ile vize muafiyeti konularında İsveç’in desteğinin yer alması ve ABD Başkanı Biden’ın destek sözünün karşılığının ne derece olacağını ise zaman gösterecek.
Başkan Erdoğan’ın NATO zirvesine katılımı ve beraberindeki temaslarıyla liderler seviyesindeki görüşmeleri hızlı bir değişimle gerçekleşmiş olsa da olumlu geçtiği anlaşılmaktadır.
Bundan sonraki süreç ve neticelerinin de ülkemiz ve milletimiz adına önemli kazanımlara dönüşmesi dileğiyle…
|
