Taliban’ın dönüşü ve çekilme pazarlığının hikâyesi
Taliban’ın dönüşü ve çekilme pazarlığının hikâyesi
21 Ağustos 2021
Mehmet Koçak İletişim: kocak61mehmet@gmail.com
Amerika’nın ana akım medyasında yorum yapan siyaset bilimcilerinin birçoğu ABD Başkanı Joe Biden için övgüler sıralayarak Afganistan’dan çekilme kararına destek veren görüşlere yer veriyor.
46 yıl aralıksız senatörlük, 8 yıl başkan yardımcılığı gibi önemli görev dönemlerinde Dış İlişkiler Komisyonu’nda uzun yıllar görev yapması, dünyadaki sayısız çatışma ve krizlerde temsilci olarak görevlendirilmesi, uluslararası alandaki çatışmaların çoğunda liderler ve etkin aktörlerle gerçekleştirdiği görüşmeler sonucunda Joe Biden, baba George Bush’tan bu yana dış politika dosyalarında en deneyimli başkan olarak kendisinden bahsediliyor.
Ancak herkes Başkan Biden’ın başarılı bir politikacı ve başkan olduğu görüşünde değil.
Bazı yorumcular gibi Cumhuriyetçi George Bush ve Demokrat Barack Obama yönetimlerinde görev yapan Savunma Bakanı Robert Gates’e göre Biden; ‘Son 40 yılda uğraştığı tüm dış politika ve ulusal güvenlik dosyalarındaki yanlış seçimlerin’ sahibi olduğunda ısrarlı(!)
Biden’ı Saddam Hüseyin’i Kuveyt’ten çıkarmak için düzenlenen ‘Çöl Fırtınası Operasyonu’na karşı çıktığı için ayıplıyorlar.
Fakat Çöl Fırtınası Operasyonu’na karşı çıkan Biden, daha sonra geçmişteki tavrını değiştirmiş ve 2003’teki Saddam Hüseyin’i devirme savaşı lehine oy kullanmıştı.
Ayrıca Biden, Irak hakkındaki en tartışmalı fikirlerin, özellikle de ülkeyi Sünni, Şii ve Kürt olmak üzere üçe bölme fikrinin de sahibiydi.
Afganistan şaşkınlığı yaşayan farklı ülkelerdeki siyasiler ve askeri uzmanlar, tutarsız ve şartlara göre değişebilen Başkan Biden’ın yakın bir zamanda Irak ve Suriye’de kendileriyle işbirliği yapan terör örgütlerini de Afganistan’da benzeri bir operasyonla ortada bırakıp çekileceği uyarısında bulunuyorlar.
•
Afganistan’da yaşanan gelişmeler spontane bir gelişme sonucu değildir.
Başkan Obama döneminden bugüne sürdürülen açık-gizli pazarlıkların bir sonucudur.
Unutulmasın ki; ABD’de başkanlar değişse de devlet politikaları değişmez, devam eder.
Bu gerçekten hareketle ABD, yönetimler ile Taliban arasındaki başlatılan o gizli pazarlıkların hikâyesi ise şöyledir:
Başkan Obama’nın Usame bin Ladin’in ölümünden sonra Afganistan’dan çekilme yönünde önerisi olmuştu. Afganistan’dan çekilme adına Taliban ile gizli pazarlıklar bir önceki başkan olan Donald Trump zamanında başlatıldı.
Yeni Başkan Joe Biden ise Trump’ın politikalarını eleştirdiği halde Taliban ile başlatılan pazarlıkları sürdürdü ve çekilme kararı aldı.
Aslında Başkan Biden bu kararı almakta hiç zorlanmadı. Zira Afganistan’dan çekilme kararı bir devlet politikası olmakla beraber, ABD halkının ve Washington’daki tüm siyasi seçkinlerin de bu konuda desteği tamdı.
Bu desteğin sebebi ise şudur:
Irak ve Afganistan’daki işgaller, ABD tarihindeki en maliyetli savaşlar arasında yer alıyor. İki savaşın maliyeti 2 trilyon doları aştı (meblağ yalnızca Afganistan’ı kapsamıyor).
Askeri uzmanların raporlarında, Washington’un tarihinde verdiği tüm savaşların aksine bu 2 trilyon dolar tamamen borç alınmış bir para olduğu iddiası yer almaktadır. 2050 yılında bu borç servisinin maliyetinin yaklaşık 6,5 trilyon dolara ulaşması bekleniyor.
Zira terörist rejim ilan edip yok edeceğini duyurduğu Taliban ile de pazarlık masasına oturmaya ve Afganistan’ı kendi eliyle teslim etmek ve çekilmeye mecbur kalmasının asıl sebebi budur.
Çekilmenin diğer bir önemli sebebi ise asker kayıplarıdır. Resmi verilere göre; 2800’den fazla ABD askeri ölürken, 20 asker de yaralandı. Katledilen Afganların sayısının ise 200 bine yakın olduğu tahmin ediliyor.
Hal böyleyken şu an savaşın sonuçları ne olursa olsun, ister zafer isterse yenilgi olarak tanımlansın, ABD’nin bu maliyette bir savaşı durdurmaya ve çekilmeye mecbur kaldığı bir gerçektir.
|
