Dolar – TL grafiği
Dolar – TL grafiği
https://www.tradingview.com/symbols/USDTRY/
Mayıs 2013’e kadar önceki seyrine uygun giden USD değeri, aşağıdaki olaylarla sıçrama yapıyor :
2013 Gezi olayları (1,87’den 2,01’e),
2014 sakin geçiyor, USD de artış yok,
2015 Haziran – Kasım arası yenilenen genel seçimler (2,42’den 2,92’ye),
2016’da darbe girişimi oluyor ve tüm yıl boyunca 2,94’ten 3,76’ya,
2017 sakin geçiyor, USD de artış yok,
2018’de Cumhurbakanlığı seçimi, cumhurbaşkanlığı sisteminin başlaması ve Tayyip Erdoğan’ın seçimi ile Rahip Brunson krizi 3,75’ten 5,15’e (arada Brunson krizinin ortasında Ağustos’ta 6,53 görüyor),
2019’da yerel seçimler ve yenilenen İstanbul seçimleri ile Covid, 5,15’ten 5,99’a,
2020’de Covid devam, Merkez Bankası’nın durumuyla ilgili tartışmalar, 5,98’den 7,29’a,
2021’de faiz tartışmaları devam ediyor en son Eylül ve Kasım arasında 8,88’den 18’e çıkıp bir gecede 13’e düşürülüyor,
2022’de yıl başından bu yana 13,26’dan 16,72’ye.
Yani 9 yılda 1,87’den 16,72’ye, yaklaşık 10 katına çıkıyor.
Enflasyonun dünyadaki problem olduğu doğru ama sorun diğer ülkelerde 8 civarıyken bizde 100 civarı (bunun da asıl sebebi yukarıdaki USD artışı, çünkü ithalat ülkesi olduğumuz için girdi maliyetlerimiz sürekli artıyor).
Gelişmiş ülkelerde enflasyonun yüzde 8 civarı olduğunu aşağıdaki haberden görebilirsiniz :
https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/gelismis-ekonomiler-de-yuksek-enflasyonun-pencesinde/2585142
Genel olarak dünyadaki enflasyonu gösteren liste de aşağıda :
https://tr.tradingeconomics.com/country-list/inflation-rate
Son olarak Türkiye’nin borçlanma faizini (CDS artı yüzde 6 civarı ödüyor Türkiye USD cinsinden ihraç ettiği tahvillere) gösteren grafik aşağıda :
https://www.investing.com/rates-bonds/turkey-cds-5-year-usd
Bugün Türkiye, tarihinin en yüksek borçlanma faiz oranı olan USD cinsinden 14’le (8 CDS artı 6 faiz) borçlanabiliyor.
Sonuç :
Türk ekonomisinin durumu, başka emsalleriyle da kıyaslandığında görüldüğü üzere, normal bir seyir değil.
|
