OKUL SÜTÜ PROGRAMI
OKUL SÜTÜ PROGRAMI
Ahmet ÖZDEMİR
Maliyeci-İktisatçı
aozdemir2007@hotmail.com
İnsanların, önemli besin ve beslenme maddelerinden birisi de süttür. İnsanlar, gözlerini Dünya`ya açmalarından itibaren ilk önce sıvı alma ihtiyacı duymakta ve bunu ana sütüyle karşılamaktadır.
Zaman içinde büyüyen ve gelişen insanlar; süt ve süt mamullerine olan ihtiyaçlarının temini bakımından da gerekli iktisadi faaliyette bulunmak zorunda kalırlar.
Daha yakın bir geçmişe kadar, memeli süt veren hayvanlarla (inek, koyun, keçi) yapılan süt ve mamulleri; aile iktisadiyatı-ekonomisi yönüyle amatörce yapılabilmekteydi. Kısmen de olsa, bunlardan; kısmen de olsa ihtiyaç fazlası olanların şehir-kasaba pazarlarında satışı yönüne gidilerek aile bütçesine katkı sağlanmak istenirdi. Tüketiciler ise, çevre vatandaşlarından temin ettikleri güvenilir süt ve mamullerinin avantajlarından faydalanmış olmaktaydılar.
Eskiden, her köy evinde bir inek veya iki-üç koyun veya keçi beslenirdi.
Zamanla, ailevi zirai faaliyetlerin gelişmesi, insanların şehirlere yerleşmesi, satın alma güçlerinin artması karşısında, aile baz`ında yürütülen süt veren hayvancılığı neredeyse sona ermiş, köy-kent yaşayanları belirtilen ihtiyaçlarını şehir-kasaba satış merkezlerinden temin yoluna gitmişlerdir.
Yaylalarda-mezralarda-köylerde; geniş çaplı hayvancılık yürütülmekle beraber, zaman zaman dış ülkelerden yapılmak istenen et ithalâtlar, belirtilen faaliyette azalmalara gidildiğini göstermektedir, herhalde.
Bugün ve zamanımız itibariyle, belirtilen faaliyetler; süt ve mamulleri daha profesyonelce yapılır hale gelmiştir. Bunun için fabrikalar kurulmuş, pazarlama ilmi paralelinde yurt içi ve belki de yurt dışı pazarlarına uzanılmış ve açılınmıştır.
Tüketiciler de, sağlık ve hijyenik yönden hassasiyet göstererek; üretim firmalarına, mamullerin üretim ve tüketim vade tarihlerine bilhassa dikkat etmektedir.
Her konuda olduğu gibi belirtilen faaliyetlere yönelerek; süt ve mamullerinin uzun vadeli olabilmesi için bünyelerine muhtelif katkı paylarının konulduğu, kanser tehlikesi olabilecek maddelerden bahsedildiği, bilinen ve duyulanlardandır.
Küçüklüğümden ve ilkokul (1952-1957) sıralarımdan hatırladığım kadarıyla; fakir öğrencilere Amerikan süt tozu diye bir dağıtımda bulunulmuş ve belirtilen süt tozundan bir paket alarak ve tarafıma verilerek ben de istifade edebilmiştim.
Resmi Gazetenin 25.03.2012/28244 sayısında yayınlanan, Bakanlar Kurulunun 16.01.2012 tarihli ve 2012/2957 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla Okul Sütü Programı Uygulama Esasları Hakkında Karar uygulamaya konulmuştur.
Sözkonusu Karara göre; Kararın gayesi-hedefi: 2012 yılındaki okul sütü programına başlanmasıdır. Bunun için Tarım-Sağlık ve Milli Eğitim Bakanlıklarına görevler tevdi edilmiştir.
Süte alerjisi olan öğrenciler ile belirtilen hizmetten faydalanmak istemeyenler, belirtilen uygulamadan kaçınabileceklerdir. Yürütmeler, anaokulu öğrencileriyle, ilköğretim 01-04 sınıf öğrencileri içine alacak, özel okul öğrencileri ise bu uygulamanın dışında kalacaklardı.
Her öğrenciye, kutuda ambalajlı 200 ml uzun ömürlü sade kutu süt dağıtılacaktır. Görüldüğü gibi, dağıtım süt tozu mahiyetinde olmayacaktır.
Böylesine geniş hizmet sahasında kamu elemanı olarak görev alanlar, elbette gerekli denetime tabi olacaklar ve görevini kötüye kullananlar-ihmal ve/veya terahide bulunanlar-maddi/nakdi haksız ve yersiz çıkar sağlayanlar; icap eden idari ve/veya adli soruşturmaya-kovuşturmaya muhatap olabilecekleri gibi mal ve hizmet tesliminde bulunan özel sektör mensupları da adli takibata maruz kalabileceklerdir.
Bazı görüş sahipleri, uygulamanın süt ürünlerindeki fazlalıkların tüketilmesine hizmet edeceğini söylese de; çocuklarımızın beslenmelerine ve süt içmelerinin alışkanlık haline gelmesine katkıda bulunacağı açıktır.
Bu yolla da olsa, süt tüketimine ayrı bir kapı açan yürütmeler dolayısıyla; market-bakkal sütlerinde fiyat artışlarının da alabileceği, ihtimal dışı olmasa gerektir. Uygulamanın bütün okulları ve öğrencileri içine almaması karşısında, belirtilen endişelerin de bertaraf edileceği, kuşkusuzdur.
Konuya ilişkin Tebliğ, Resmi Gazetenin 29.03.2012/28248 sayısında yayınlanmış olup, gerektiğinde ayrıca etüt edilebileceği açıktır.
Tebliğdeki açıklamalara nazaran, Programın uygulanacağı okullar Milli Eğitim Bakanlığınca belirlenir. Görüldüğü üzere, uygulama seçilen okulları ihtiva edecektir. Seçimin yapılmasında, nokta bazındaki fakirlik-dar gelirlilik potansiyeli, mevcut üretim-tüketim hali, piyasaların fiyat yükselmelerinin önlenmesi &8230; gibi hususlar etkili olsa gerektir.
Okul sütleri, Bakanlıkça yurt içinden temin edilen sütlerle üretim yapan üreticilerden sağlanır. Dağıtımı yapılacak olan okul sütü kutularının şekli ve kutu üzerinde yer alması gereken hususlar Bakanlıkça belirlenir. İllerde okul sütünün okullara ulaştırılmasının kontrolü ile uygun şartlarda muhafazası ve tüketimlerinin sağlanmasından il milli eğitim müdürlükleri sorumludur.
Program süresinde öğrencilerin gelişme oranları ile süt tüketimi alışkanlıklarındaki değişikliklerin tespitine ilişkin çalışmaların yürütülmesinden Sağlık Bakanlığı sorumludur.
Öğrenci velileri, öğretmenler veya sağlık kurumlarınca süte karşı duyarlılığı tespit edilen öğrenciler, okul yönetimleri tarafından programdan çıkarılır.
Programın tanıtımı ve programda görev alan kişilerin eğitimleri için Bakanlık, Milli Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı ile Ulusal Süt Konseyinin katılımıyla gerekli tedbirler alınır. Programda görev alacak öğretmelerin eğitimleri Milli Eğitim Bakanlığı koordinasyonunda okul sütü komisyonu tarafından yapılır. Öğrencilerin eğitimi, program çerçevesinde eğitim alan öğretmenler tarafından yapılır. Program için gerekli eğitim ve tanıtım materyallerinin temini ve dağıtımı Bakanlık gözetiminde, Ulusal Süt Konseyi tarafından yapılır.
Diğer taraftan, uygulamadan müspet bir netice hasıl olması halinde, gelecek eğitim ve öğretim dönemlerinde de benzeri uygulamaların hayata geçirileceği tabii karşılanmalıdır.
Bizce, ortaya konulanlar kısmen de olsa isabetlidir.
Fakirliği-çaresizliği-yoksulluğu çeken ve yaşayan bilir, diyelim.
Çocuklarımız,geleceğimizdir-herşeyimizdir-Vatanımızın/Milletimizin teminatıdır. Onlara ne kadar çok hizmet verilse de azdır, şüphesiz.
|
