TATAR MİLLİ BAĞIMSIZLIK TARİHİNİ HATIRLATAN BİR ÖLÜM HABERİ
Tatar Milli Bağımsızlık Tarihini Hatırlatan Bir Ölüm Haberi.
Roza KURBAN
Hukuk Felsefesi doktoru, ``Azatlık´´ radyosu Tatar-Başkurt Redaksiyonu`nun kurucusu ve 1975&8211;1989 yılları arasındaki başkanı, gazeteci, insan hakları savunucusu, Tatar Milli bağımsızlık mücadelesinin sessiz kahramanı Garif Soltan[1] 14.11.2011 tarihinde Almanya`nın Münih şehrinde hayata gözlerini kapatmış, 18.11.2011 tarihinde Nordfridghof Mezarlığı`nda sade bir törenle toprağa verilmiştir.
Bu acı haberi aldığımda önce inanamadım&8230; ``Nasıl olur daha yapacak çok işimiz vardı. Ne yaptın Garif ağabey? Hani görüşüp konuşacaktık!´´ diye haykırmak geldi içimden. Zamansız bir ölümdü. Aslında insanın yaşı kaç olursa olsun, ölümler hep zamansızdır. Garif ağabey 88 yaşındaydı. Buna rağmen hayata gözlerini yumması zamansızdı&8230; Sonbaharın ilk ayında 25 Eylül 1923 tarihinde dünyaya gelen Garif Soltan`ı, yine sonbaharın son ayı Kasım aramızdan alıp götürdü&8230; Hüzünlü sonbahar ayı milli bağımsızlık mücadelesi veren Kazan Tatarlarına da hüzün ve gözyaşı getirdi.
Garif Soltan`ı geç buldum, erken kaybettim&8230; Onunla 2009 yılının Şubat ayından beri telefonla konuşuyorduk. Uzadıkça uzayan telefon görüşmelerinde Garif ağabey vatan özlemini, kırgınlıkları, kızgınlıklarını, arzu ve hayallerini dile getiriyor, kalbi milleti için atıyor, Tatarların geleceği için endişe ediyordu. Garif ağabeyle son telefon görüşmemiz Kurban Bayramının ilk günü olan 06.11.2011 tarihinde gerçekleşmişti. Sesi pekiyi gelmiyordu: ``Hastaneden yeni çıktım, size isteğiniz belgeleri gönderemedim, beni affedin&8230; Özür dilerim!´´ diyordu. Konuşmamız kısa sürdü. Ben de: ``İyileşirsiniz Garif ağabey!´´ diyerek acil şifalar diledim. Bu telefon görüşmesinin son görüşme olacağı aklımın ucundan bile geçmedi. Daha konuşuruz, Garif ağabey de güzel akıcı konuşmaları sırasında heyecanla bir şeyler anlatır, ben de söylediklerini not ederim, diye düşünüyordum. Daha da önemlisi görüşecektik&8230; Bugün yarın görüşürüz derken, araya giren Garif Soltan`ın hastalığı yüz yüze görüşmemize engel oldu. Garif ağabeyi görememek benim kalbimde bir ukde olarak kaldı&8230;
Garif Soltan`ın hayatı inişler ve çıkışlarla doludur. O, daha üniversite öğrencisiyken İkinci Dünya Savaşı başlar başlamaz askere alınmış ve ön cepheye gönderilmiştir. 1942 yılında Almanlara esir düşen Soltan, daha sonra İdil-Ural Lejyonuna katılmıştır. O gün bu gündür Garif Soltan gurbette milletinden ve vatanından uzak bir hayat sürmüştür. 69 yıl bambaşka bir millet içinde yaşadıysa da Soltan ne Tatar dilini, ne de Tatar olduğunu unutmuştur. Bağrına taş basarak Tatar milleti için mücadele etmiştir. 1944 yılında Almanya`nın Greifsfald şehrinde yapılan İdil-Ural Kurultayı`na konuşmacı olarak katılan Garif Soltan, siyasete ilk adımını o yıllarda atmıştır. 1948&8211;1952 yıllarında Hamburg Üniversitesi`nde hukuk eğitimi alan Soltan, ilerideki yıllarda Tatar milli bağımsızlık mücadelesini, yüzyıllardır Rus zulmü altında ezilen Kazan Tatarlarının problemlerini uluslar arası platforma taşıyan bir milli siyasetçi olarak olgunlaşmıştır. İyi derecede Almanca, İngilizce, Rusça bilen Garif Soltan - Almanya, Amerika, Irak, Mısır ve Türkiye kürsülerinden seslenerek milletinin derdine derman arayıp bir kamuoyu oluşturmuştur. Soltan`ın katıldığı uluslararası toplantıların bazıları şunlardır:
1954 Münih, Sovyetler Birliğini Öğrenme Enstitüsü`nün IV. Konferansı; 1962 Kahire, Asya ve Afrika Yazarlarının II. Konferansı; 1962 Bağdat, Dünya Müslümanlarının V. Konferansı;
1962 Türkiye, Park Otel`de düzenlenen basın toplantısı;
1965, ABD, Amerika Kongresi`nde ``Esir Milletler Haftası´´ dolayısıyla yaptığı konuşma;
1970 Türkiye, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü`nün düzenlediği ``Sovyetler Birliğindeki Türklerin Durumu´´ Sempozyumu;
1951 yılında ``Amerika Sesi´´ radyosunda çalıma hayatına başlayan Garif Soltan, 1953 yılının 9 Aralık tarihinde yayına başlayan ``Azatlık´´ radyosu Tatar-Başkurt Redaksiyonu`nun kurucuları arasında yer almıştır. 1957&8211;1968 yılları arasında Amerika`nın New-York şehrinde bulunan Sovyetler Birliğini Öğrenme Enstitüsü`nde görev yapmıştır. Garif Soltan, Amerika`da Tatar Cemiyeti`ni kurmuş ve orada Müslüman Mülteciler Cemiyeti başkanı seçilmiştir. 1964 yılında Garif Soltan`ın çabasıyla, Amerika`da Tatar Medeniyeti Günleri gerçekleştirilmiştir. 1975 yılında ``Azatlık´´ radyosunun Tatar-Başkurt Redaksiyonu`nun başkanlığına gelen Garif Soltan, bu görevini 1989 yılına kadar sürdürmüş ve radyodan emekli olmuştur.
Garif Soltan hayattayken değeri bilinmemekle birlikte adı karalanmaya çalışılmıştır. Bazı çevreler, Garif Soltan`ı Almanlarla işbirliği yaptığı gerekçesini öne sürerek ``hain´´ diye suçlayıp Rus şovenlerine yaranmaya çalışmaktadır. ``Hain´´ suçlamalarına en iyi ve en mantıklı yanıt Garif Soltan`ın kendinden gelmektedir. 10.07.2011 tarihinde yaptığımız telefon görüşmesinde Garif ağabey şöyle demişti: ``Bir birine zıt ideolojiler olmasına rağmen demokrat Amerika, komünist Sovyetler Birliği ile menfaati gereği birleşti. Biz de kendi milli menfaatlerimiz gereği Almanlarla birleştik, bunda yadırganacak bir şey yoktur.´´ Bu söylediklerinde haklıydı Garif Soltan, İkinci Dünya Savaşı`nı bu gözlükten hiç bakmamıştım. Garif ağabeyin sabit fikirleri ufkumu genişletiyordu. Garif Soltan`a hayattayken ne bir ödül, ne bir nişan verilmiştir. Zaten hiçbir milliyetçinin herhangi bir ödül aldığı ne dünyada, ne Tataristan`da görülmüştür. Bunun sebebi ise, bu tür ödüllerin siyasi amaç ve çıkarlara hizmet etmesinde saklıdır. Bence milliyetçilerin buna ihtiyacı da yoktur ki, onlar milletinin kalbinde ve gönlünde sonsuza dek yaşayacaktır.
Tatar Milli Meclisi reisi, tarihçi ve yazar Fevziye Bayramova(1950), Garif Soltan ile birkaç kez yüz yüze görüşmüştür. Bu görüşmelerin birisinde Garif Soltan Rusya`nın milli siyaseti hakkında şunları söylemiştir: `` Hem Dünya, hem Rusya büyük bir değişim ile karşı karşıyadır. Dünya yeniden bölünecek, birçok ulus bağımsızlığına kavuşacaktır. Bu sebeple biz Tatarlar geleceğe hazırlıklı olmayız. En önemlisi &8211; gençlerde Tatar ruhu sönmesin, dilimizi unutmasınlar, gerçek Tatar tarihini öğrensinler ve milli devletimizi yeniden kurmaya çalışsınlar! Biz esirlik şartlarında bile bunun mücadelesini verdik, gurbette de Tatarlığımızı, ulusal varlığımızı unutmadık, son nefesimizde de kalbimiz &8211; millet, Tatar diye çarpacaktır&8230; Artık milleti korumak size kalacaktır.´´ Garif Soltan`ın bu sözleri o günlerde bir nasihat olduysa, bugün bu sözler milli bağımsızlık mücadelesi verenlere bir vasiyettir. Garif Soltan`ın ölmeden önce söylediği son kelimenin ne olduğunu bilmiyorum. Bildiğim tek şey (yukarıdaki satırlarda da görüldüğü gibi), Soltan`ın son nefesine kadar Tatar milletini düşünmesidir. Bundan sonra sıra artık milliyetçi Tatarlardadır.
Tatar milliyetçisi Garif Soltan`ın ölümü bir kor gibi kalbimizi yaktı. Acımız sonsuz, fakat hayat ve Tatar Milli Bağımsızlık Mücadelesi devam ediyor. Biz de acımızı kalbimize gömerek bayrağı devralıyoruz Garif Soltan`dan. Ona milletine ve vatanına kavuşmak nasip olmadı, oysa en büyük arzusu doğup büyüdüğü topraklara gömülmekti. Şimdi ise Garif Soltan`ın bedeni gurbet ellerde toprak olacak&8230; Ne acı! Böyle olay bir tek Garif Soltan`ın başına gelmiş bir şey değildir. Bu devletsiz ve esir olan tüm milletlerin acı kaderidir. Tatar Milli Bağımsızlık Mücadelesinde kimsenin önünde başını eğmeyip her zaman dik duranların başı sağ olsun!
--------------------------------------------------------------------------------
[1]Garif Soltan`ın hayatıyla ilgili daha geniş bilgiyi, Önce Vatan Gazetesinin 31.12.2009 tarihinde yayınlanan ``TATAR &8211;BAŞKURT ULUSUNUN KAHRAMAN EVLADI
GARİF SOLTAN.´´ başlıklı yazıdan bulabilirsiniz.
|
