Türk Meclisi

Anasayfa Görüşler Tartışmalar Haber & Yorum Temel Bilgiler Anketler Arama İletişim
Türk Meclisinde kayıtl?toplam kullanıc? 1831
Görüşlerde Yer alan toplam Makale sayıs? 10765
Açılan toplam Tartışma konusu sayıs? 236
Tartışma Panelindendeki toplam Mesaj Sayıs? 755
Toplam 798 Bilgi Makalesi ve toplam 2053 Haber bulunmaktadır.
Üye olmak istiyorum
Şifremi unuttum
Kullanıcı Sözleşmesi
Kullanıcı:
Şifre:
Haberler ve Yorumlar
AKŞEHİR`İN `KONYA` ADLI HALI GAZETESİ -ALİ TEKİN ÇAĞLAV-
AKŞEHİR’İN “ KONYA “ ADLI HALI GAZETESİ YAZAN: ALİ TEKİN ÇAĞLAV


         Akşehir, Sultan Dağları’nın eteklerinde, sırtını bu Dağlara yaslamış, kiraz ve meyve bahçeleri içinden Akşehir gölüne bakan, doğal güzelliği diller destan bir ilçedir.

Akşehir, doğal güzelliğinin dilere destan olan özelliği yanında, görüp incelemeye değecek kültürel açıdan da zenginliğede sahiptir.

Akşehir’in kültür zenginlikleri saymakla bitmez, bunlardan hemen aklımıza geliverenleri, ünü sınırlarımızı aşmış dünya insanlarının tanıdığı bilge insan Nasreddin Hoca başta olma üzere, Akşehir Evleri, Kurtuluş Savaşı’nda Batı Cephesi Karargahı ile askeri birlikler arası futbol turnuvası, ahi kültürünün sıra yarenleri ile yaşatılması, halıcılık ve bilhassa ipek halıcılık, kendine has Akşehir’in yemek kültürü gibi özelliklerini sıralayabiliriz.

Bu yazımızda sözünü edeceğimiz Akşehir halıcılığının simgesi, sembolü bir halı gazete.

 

AKŞEHİR’İN HALI GAZETESİNİN HİKAYESİ

Konya’ya 1889 yılında tayin edilen Avlonyalı Ferit Paşa valilik döneminde Konya’ da eğitim ve bayındırlık hizmetleriyle adını zamanımıza kadar getirebilmiş ender valilerdendir.

Ferit Paşa bilhassa Konya yöresinde halı ve kilim üreticilerine yeni bir hız ve şevk vererek halıcıları teşvik etmek maksadıyla 5 Mayıs 1901 Cumartesi tarihinde 5 hafta devam edecek halı ve kilim sergisi açmaya karar vermiştir.

Konya’da ve hatta Türkiye‘de bir ilk olan halı ve kilim sergisi 5.Mayıs.1901 Cumartesi günü öğleden sonra düzenlenen bir törenle ziyarete açılmıştır.

Açılış töreni, Konya Valisi Ferit Paşa, askeri ve idari erkan ile kalabalık bir halk kitlesinin katılımıyla gerçeklemiştir.

Sergiye Konya halkının heyecanlı ve ilgili olmasının başlıca sebebi de böylesi bir organizenin onlar için bir ilk oluşuydu. Haftanın Pazartesi ve Perşembe günlerinin kadınlara ayrıldığı ve giriş ücreti olarak 40 para alınan sergiyi ilk gün bin kişi gezmiştir.

Serginin önemli ve ilginç olanı, girişte, ana kapının sağ tarafında Akşehir halı tezgahlarında dokunan ve üzerinde “KONYA” adlı bir başlık taşıyan halı gazete yer alıyordu. Konya’daki halı kilim sergisinin en ilginç olan halısı da bu halı gazete olmuşudur.

Sergiyi ziyaret edenlerin büyük ilgisini çeken ve sergide dereceye de layık görülüp ödüllendirilen halı gazete Bu gün Konya Etnografya Müzesi Halı Bölümü’nde sergilenmektedir.

 

Bu halı gazetenin teknik özelliklerine bir bakalım;

 

HALININ TEKNİK ÖZELLİKLERİ

Halı Konya Müze müdürlüğünün envanterinde 836 numarayla kayıtlı bulunmaktadır. Halı,115x155 cm ebadında olup, yün ve pamuk dokumadır.

Halının zemininde tabii renkli beyaz yün kullanılmıştır. Bu nedenle halının zemini kirli beyaz renkte görülmektedir. Halının üzerinde yazılı olanlar siyah renkte, bordürleri (çerçevesi) açık kahve renkli yün ile dokunmuştur.

  

Bu halının, gazete olup olmadığını üzerinde bulunan yazılara göre inceleyelim.

Bu bir halıya dokunmuş gazetedir. Zira halı gazetenin baş tarafında, “birinci sene, 317 Cum’airtesi–Nu mero-1 “ kaydından gazetenin ilk sayısı olduğunu, başlığın solunda, sipariş edenlerle pazarlıkolunur, başlığında “ KONYA “adı ile birlikte “mahall-i idaresi Akşehir’dir ibaresinin bulunmasıyla, bu halı gazetenin adının Koya, idare merkezinin Akşehir olduğu belirtiliyor ayrıca bu ibarenin altında nüshası 5 lira olarak ücretlendirildiği görülüyor. Halı gazetenin Logosunun altında da “21.Nisan.317 ve 15.Muharrem 319 “ tarihleri ile birlikte birinci defa çıkarılıyor ifadesi yer alıyor. Bu verilerden yola çıkarak diyebiliriz ki bu halı, gazete olarak dokunmuştur.

Ayrıca, bu gazete halıda “HAVADİS “ başlığı altında 25x100 cm ebatlarında araları birbirinden ince kahverengi çizgi ile ayrılmış olan dört sütun içerisine yazılmış iki haberde yer almaktadır.

Halı gazetenin birinci haberi kısaca özeti şu dur;

“Konya’da ilk kez Vali Ferit Paşa tarafından bir halı ve kilim sergisi açılmasına müsaade edilmiş, serginin açılışının birinci günü olması ve bu dallarda açılan ilk sergi olması bakımından, Konya ahalisinin ve halı kilim dokuyucularının padişah’ın sıhhat ve afiyetine dualarını “ ihtiva ediyor.

Bu halı gazete döneminde ilk halı gazete olmasının yanında verdiği “havadis” yani haber de yapılan etkinliğin yani halı kilim sergisinin de ilk olduğudur. Gerçi bu halı gazeteden sonra da böyle si bir gazeteye gazetecilik mesleğimde bu güne kadar rastlamadım. Araştırdım hiçbir kaynakta böyle bir gazete bulamadım. Görenler, bilenler varsa bana kaynağını göstersin.

Halı gazetenin ikince haberi ise

“ Geliri ilkokula harcanılmak üzere geçen yıl Akşehir Kasabası’nda yapımına başlanan hamamın tamamlandığı haber alınmıştır. Hamamın yapına bin lira sarf olunmuştur.”

Yani tam bir haber olan yukarıda verdiğimiz haber metninin haberi veren muhabirin ad ve soyadının da haberde yer aldığını belirtelim. Haber metinden de anlaşılan bir hamamın yapımının tamamlandığını, yapımı tamamlanan bu hamamın gelirinin bir ilkokulunun masraflarının karşılanacağı ifade ediliyor. Haber o dönemde okulların zorunlu masraflarını karşılamada böyle kaynaklar yaratılmasını da vurgulaması güzel ve önemli bir özellik taşıyor.

Hamam, ülkenin sıkıntılı döneminde özel teşebbüse satılmış, zaman zaman tamir edilerek günümüze kadar gelmiştir. Hamam bu gün hala kullanılmakta olan orta hamamdır.

 

(www.eskimeyendostlar.net sitesinden alınmıştır.)



Paylaş

Proje Yerlinet tarafından çözümlenmiştir.

© 2008 TurkMeclisi.org Her hakkı saklıdır. İçerik izin alınmadan kullanılamaz. Siteyi kullanan herkes "Kullanıcı Sözleşmesini" kabul etmiş sayılır. Kullanıcı Sözleşmesi.