Kremlin’in sıcak hedefi: Bakü ve Tahran’ın desteğiyle Nabucco projesini YOK etmek!

 

Elhan Şahinoğlu - BAKÜ

 

Rusya Enerji Bakanı Sergey Şmatko, 2 Mart’ta İran`a ziyareti sırasında Tahran yönetimine ilginç bir teklifte bulunmuş.

İran basınının yazdığına göre, Rus Bakan İrana petrolünün bir kısmını Sankt-Peterburg ticaret borsasında satmayı teklif etmiş. Şmatko ayrıca, İran doğalgazını Rusya üzerinden Avrupaya taşıyabileceklerini kaydetmiş.

Sonuncu teklif Ermenistandakı siyasi çevreleri de canlandırmış. Ermeni siyasi uzmanlar Tahranın Avropa Birliği ile anlaşacağı halde İranın Nabucco projesi dolayısıyla doğalgazını Ermenistan üzerinden taşıyabileceğini kaydediyorlar. İran-Ermenistan boru hattının bölgesel öneminin altını çizen ermeni uzmanlar bu hatla İran doğalgazının Avrupa pazarlarına taşınabileceği görüşünde. Bu amacla İran-Ermenistan doğalgazının kapasitesinin artırılabileceği veya paralel boru hattı inşaatına ihtiyac duyulacağı dile getiriliyor.

Rusya Nabucco projesini ya tamamen engellemek, ya da kendine bağlamak istiyor. Rus yetkililer daha önce de Azerbaycan yönetimine “ilginc” teklif sunmuştular. Kremlin Nabucco projesinin önemli ünsuru olan Azerbaycandan tüm doğalqazını Rusyaya satmağı teklif etmişti. Resmi Bakü bu konuda cevabını geçiktirse de, Moskovanın baskıları her geçen gün artıyor.

Avrupa Birliği Nabucco projesi konusunda yavaş adımlarken, Kremlin proje aleyhine daha faal politika sergiliyor. Kremlin Orta Asya (Özbekistan ve Türkmenistan) ve Azerbaycanın ardından İranı da kendi çizgizinde görmek istiyor.

Aslında Avrupa Birliği Nabucco projesi dolayısıyla İran doğalgazını da kıtaya taşımak isterdi. Ancak AB İran doğalgazını Rusya değil, Türkiye üzerinden taşımaktan yana. Sadece, İranla ABD arasındaki ilişkiler acısından bunun gerçekleştirilmesi de güc.

Bu arada, ABD Başkanı Barak Obamanın teklifi rus yetkililerin kafalarını iyice karıştırmış. Obama rus Dmitri Medvedeve mektup yazarak, Kremlinin İranın nükleer projesine karşı çıkması halinde Polonya ve Çek Cumhuriyyetlerinde füze savunma sistemleri oluşturma planından vaz geçeğine işaret etmiş. Kremlin füze savunma sisteminin komşularında kurulması endişesini her zaman dile getiriyor. Ancak Moskova`nın İranla ilişkileri zora sokmak istemeyeceğine de kesin gözüyle bakılıyor. Aksine Moskova İranın Buşehr nükleer santralinde çalışmalarını tamamlamak üzereyken, şimdi de bu devletin petrol ve doğalgazına talip. Buna göre de, Kremlin Tahranla iyi geçinmek zorunda.