BAŞKURTLAR:

    Türk kavimlerinin en eskilerinden bir olan Başkurtlar, Tarihi kayıtlara göre Ural Dağları, İdil, Kama, Tobol nehirleri arasındaki geniş alanlarda yaşıyorlardı. Başkurtların esas büyük kitlesinin 9. yüzyılda güney Urallar da yaşadığı bilinmektedir.

    İdil-Ural bölgesine Türklerin yerleşmesi çok eski tarihlere dayanmaktadır. Suvar Türkleri ile başladığı bilinen yerleşme, Sakalar, Hunlar, Sabir (Sabar) Türkleri ve Bulgar Türkleri ile devam etmiş,13. yüzyılda Kıpçaklar (Kuman Türkleri) tarafından bölge Türk vatanı haline getirilmiştir.

BAŞKURT TARİHİ

     Ana kütleden 5-8. yüzyılda ayrıldıkları bilinen Başkurtlar, Bu asırlarda bugünkü vatanlarına yerleşmeye başlamışlardır. Hatta bazı Başkurt kabileleri Macarlarla beraber Tuna kıyılarına kadar gitmişler, zamanla asimile olmuşlardır.

    Moğol istilasıyla şehirleri yıkılan, yağmalanan Başkurt halkı Moğol hakimiyetinden sonra,

yaklaşık 200 yıl Altınordu Devleti içinde yaşamışlardır. Bu devletin zayıflamasıyla birlikte  Timur’un saldırılarına maruz kalan Başkurtlar, bir kez daha yağmalanmıştır. Daha sonra Altıordu devletinin parçalanmasıyla meydana gelen Kazan Hanlığı idaresinde yaşamaya başlamışlardır.

    10. yüzyılda İslam dini ile tanışan Başkurtlar Müslüman olmaya başlamış, bu defa da 1557 yılında Kazan Hanlığı ile birlikte Rus işgalinden kurtulamamışlardır. Rusların uyguladıkları asimilasyon ve din değiştirme baskılarına yıllarca göğüs geren Başkurtlar yaklaşık 20 kez isyan etmişlerdir. Her isyan Ruslar tarafından insafsız ve kanlı bir şekilde bastırılmış, Başkurtların mallarına el konmuş, Aydın ve liderler hapishanelerde çürümeye terk edilmiştir.

    En büyük ayaklanma 1681-1684 yılları arasında Seyit Batur önderliğinde gerçekleştirilmiş, bunu 1704 yılında Aldan Batır, Kusim, Miniguca ve İmam Batır önderliğindeki ayaklanma takip etmiş,1735 yılında yine Hıristiyanlaştırma hareketine karşı Akay ve Kilmek Abız isyanı meydana gelmiştir. 1773-1775 yılında vuku bulan Salavat ayaklanması ise Rusları, Başkurtları Hıristiyan yapma sevdasından vazgeçirmiştir. Ancak Ruslar Başkurtları kontrol altında tutabilmek için 1789 tarihinde Ufa’da İç Rusya Çarlığı Müslümanları Nezareti adlı bir kurum açtırmış ve yandaşlarını müftü olarak atamaya başlamıştır.

    1806 ve 1812 yılında Rusya’nın Fransa ile yaptığı savaşlara Rusya’nın yanında katılan Başkurt süvarileri büyük yararlılık gösterdiklerinden dolayı Ruslar tarafından çeşitli madalyalarla ödüllendirilmişlerdir.

    10 Nisan 1832 yılında Rusya tarafından Başkurtların elinden alınmasını öngören bir yasanın çıkmasıyla birlikte Başkurtistan’a özellikle Rus göçü başlamış, Başkurtistan Türklerinin elinden bütün toprakları alınarak Rus göçmenlere verilmiştir. Akabinde 1832 yılında Başkurtlar,Tatar ve Mişer Türkleri ile birlikte topraklarının alınmasına karşı isyana başlamışlar,bu isyan Ruslar tarafından kanlı bir şekilde bastırılmakla kalmamış,Başkurtları baskı ve ağır askerlik hizmeti ile de karşı karşıya bırakmıştır.

   Bu ayaklanmalar;1846,1848 yıllarında da devam etmiştir.

   Rusya’da 1917 yılında gerçekleşen Bolşevik İhtilalı, Başkurt halkına yüzyıllarca uğraştıkları, uğruna binlerce şehit verdikleri kendi Milli devletini kurma şansı vermiştir. İhtilalden önce faaliyete geçen Başkurt aydınları,1917 yılının Haziran ve Ağustos aylarında  Orenburg ve Ufa’da iki Başkurt Kurultayı düzenleyerek Başkurt Ülke Şurası ve Özerk Başkurt Cumhuriyeti’ni kurmayı kararlaştırmışlardır.

    Ekim 1917’de gerçekleşen Kızıl Devrimin hemen arkasından Başkurt Özerk Cumhuriyeti ilan edilmiş (17 Kasım 1917) ve bir ay sonra 8 Aralık 1917 yılında yapılan Başkurt Kurultayında da Milli ordunun kurulması kabul edilmiştir.

    Başlangıçta her topluluğa kendi devletini kurma hakkı verilecek diyen Bolşevikler, ihtilalden sonra verdikleri sözü tutmamışlar ve Başkurtistan’a saldırarak,hükümet üyelerini tutuklamışlar,Başkurt subay ve askerlerini pusuya düşürerek öldürmüşlerdir.Başkurt ordusu ile Kızıl ordu savaşı başlamış, Kızıl ordu karşısında yalnız ve desteksiz kalan Başkurtistan,Sovyet Hükümeti ile anlaşma yapmak zorunda kalmıştır.

    23 Mart 1919 yılında yapılan  anlaşmaya göre Başkurtistan, Başkurtistan Özerk Sovyet Cumhuriyeti olarak, SSCB’nin bir parçası haline gelmiştir.

    Mihail Gorbaçov tarafından başlatılan demokratikleşme hareketi, Başkurtistan’da da milli şuur’un uyanmasına neden olmuş, SSCB’nin dağılmasıyla birlikte Başkurtistan 11 Ekim 1990 tarihinde bağımsızlık beyannamesini kabul ve ilan etmiştir. Daha sonra yapılan görüşme ve anlaşmalar sonucunda 14 Ekim 1991 tarihinde Rusya Federasyonuna bağlı Özerk Cumhuriyet haline gelmiştir.

BAŞKURTİSTAN ÖZERK CUMHURİYETİ:

                                                                 Başkent: Ufa

                                                                 Nüfusu:4.200.000

                                                                 Yüz Ölçümü: 143.6

                                                                  Resmi Dili: Rusça ve Türkçe (Başkurt Lehçesi)

Coğrafi Konumu;

    Ural Dağları’nın güneyinde, orta İdil bölgesinde yer alan Başkurtistan’ın, batısında Tataristan Türk Cumhuriyeti, Kuzeyinde Perm ve Svirtlovski, doğusunda Çelyabinski ve Sverlovsk, güneyinde ise Orenburg şehirleri yer almaktadır. Asya ve Avrupa’nın birleştiği bir yerde bulunan Başkurtistan, Ural Dağları, Batı Sibirya ile çevrili topraklar üzerinde bulunmaktadır.

    Toplam nüfusu 4.2 milyon olan Başkurtistan’ın yüzölçümü 143.600 kilometre kare olup, kilometre kareye ortalama 28 kişi düşmektedir. Ülkenin en kalabalık şehri Başkent Ufa’dır.Ufa 1558 yılında kurulmuştur.

    Başkurtistan arazi şartlarına göre üç bölgeye ayrılmıştır.

    Batı Başkurtistan; Rus ovası içinde bulunmaktadır. Endüstri alanında en gelişmiş bölgedir. Geniş ovada tarım da yapılmaktadır. Nüfusu diger bölgelere nazaran daha kalabalıktır .Başkent Ufa,Sterlikamak,İşimbay,Salavat ve Niftikamski şehirleri bu bölgede yer almaktadır.

    Ural Kısmı;.Bu kısma Dağlık Başkurtistan da denmektedir.Arazi dağ ve ormanlarla kaplıdır.Bölge orman endüstrisi yönünden gelişmiştir.Nüfus kesafeti düşük olup,önemli yerleşim merkezleri,Büryen,Belaret,Zilair’dir.

    Ural Arkası; Başkurtistan’ın doğu bölgesidir. Genellikle tarım ve hayvancılığın yapıldığı bölgedir. Nüfusun büyük bir kısmı köylerde yaşamaktadır. Baymak, Uçalı,Ebyelil ve Sibay önemli şehirleridir.

Arazi Şekilleri;

    Başkurtistan’ın batısı ovalık, doğusu ise Ural dağları ile kaplanmıştır. Hazar denizine dökülen Akidil nehri, ükenin en önemli nehri olup,Ufa, Dim, Aşkader ve Tanıp nehirleri Akidilin kollarıdır.Kuzey buz denizine dökülen Yürüzen, Iyık, Hakmar, Tanalık,Ay ve Miyas nehirleri bulunmaktadır.Ülkede küçüklü,büyüklü 1000’den fazla göl bulunmaktadır.Aslıkül, Yaktıkül, Siberkül ve Muldakül gölleri en önemli gölleridir.

    Ormanlar ülke topraklarının yüzde 39’unu kaplamaktadır. Genelde soğuk iklime elverişli yirmiye yakın ağaç çeşidi bulunmaktadır. Köknar, Çam, Sedir, Akağaç,Meşe, Akçaağaç, Söğüt en çok bulunanlardır.Ovalarda ise yonca ve düğün çiçeği vb. bitkiler yetişmektedir.90 çeşidin üzerinde yaban hayvanı yaşamaktadır.Kuş ve balık türlerince çok zengindir.270 kuş,40 çeşit balık türü yaşamaktadır.

İklimi;

    Başkurtistan, Kuzey Buz deninden gelen soğuk hava kütlesinin etkisi altındadır. Diğer yandan Büyük okyanustan gelen hava kütleleri de iklime büyü tesir icra etmektedir.Orta Asya ve Akdeniz’den gelen hava kütleleri ise iklimi sertleştirmektedir.Batı rüzgarları ile gelen bulutlar Ural Dağlarında yükselerek yoğunlaşmakta ve yağış olarak düşmektedir.Yıllık yağış miktarı 500-800 milimetredir.

    Yaz aylarında rüzgarlar genellikle batıdan ve güneybatıdan, kış aylarında ise batı ve kuzeybatıdan esmektedir. Kışın ortalama sıcaklık -16,yazın ise +17 derecedir. Ural arkasında yağış daha az olup sıcaklık -16 ile + 19 derece arasında değişmektedir. Dağlık Başkurtistan da  kış daha uzun ve soğuk geçmektedir.

Demografik Durumu;

    Başkurtistan’ın nüfusu 4.200.000’dir.Yıllık nüfus artışı % 0.4’ dür. Nüfus artışı özellikle Başkurtistan’a gelen göçmenler arasında görülmektedir. Son yıllarda Başkurtlar arasında ilk göze çarpan demografik olay doğum oranının azalması, ölüm oranının artmasıdır. Nüfusun azalmasının ana sebebi hayat şartlarının kötüye gitmesi olarak gösterilmektedir. Geçim sıkıntısı, enflasyon ve hayat pahalılığı halkın büyük bölümünü fakirliğe itmiştir.

    Nüfusun %60’ını kadın,%40’ını erkek teşkil etmektedir.

    Başkurtistan da erkek ölüm oranları kadınlara göre daha fazladır. Bu oran özellikle 20-30 yaş grubunda kendini daha fazla belli etmektedir. Bu yaş grubunda erkekler kadınlara göre 4.4 oranında olmaktadır. Bebek ölümleri ise binde 15 civarlarındadır.

    Başkurtistan nüfusunun % 22’sini Başkurtlar teşkil etmektedir. Başkurtları %39 ile Ruslar,%28 ile Tatar Türkleri,% 11 ile Udmurtlar, Çuvaş Türkleri ve diğerleri takip etmektedir. Bu tabloya baktığımızda Başkurtistan da  Başkurtlar az görünseler de % 65’den fazla Türk yaşamaktadır. 2 milyona yakın Başkurt,RF2nun çeşitli bölgelerinde yaşamaktadır.

    Başkurtistan da özellikle petrol ve kimya endüstrisinin gelişmesiyle ülkenin ekolojik ve nüfus problemleri artmıştır. Bu durum halkın sağlığına da etkili olmaya başlamış ve akciğer hastalıklarında artma tespit edilmiştir. Diğer taraftan fabrikalarda kullanılan teknolojilerin eski olması kazaları arttırmıştır.

    Başkurtistan’ın endüstrileşmesinin neticesinde diğer ülkelerden buraya göç başlamış, Bu göç sonucu Başkurtlar kendi ülkelerinde nüfus açısından azlığa düşmüşlerdir.

    Sosyal ve Kültürel durumu;

    Müslüman Türk ülkelerinde biri olan Başkurtistan’ın dili Altay Dil Ailesinin Volga-Ural grubuna dahildir. Bu dil aynı zamanda Kıpçak-Bulgar grubu içinde de sınıflandırılmaktadır.

    Başkurtistan’ın resmi dili Rusça ve Başkurt lehçesidir. Halkın Rus olduğundan Rusça konuşmaktadır.%50 Rusça,%30 Tatar lehçesi,%16 Başkurt lehçesi,%4 de diğer diller kullanılmaktadır.

    Okullarda eğitim Rusça ve Başkurt lehçesi olarak karışık verilmektedir. Eğitim, kreş, ana okulu, ilk okul, orta öğretim veya meslek lisesi, üniversite olarak sıralanmıştır.İlk öğretim 3-4,orta öğretim 7 yıldır.

    Başkurtistan’da; Başkurt Devlet Üniversitesi, Başkurt Devlet Pedagoji Üniversitesi, Başkurt Devlet Ziraat Üniversitesi,Ufa Devlet Petrol Teknik Üniversitesi,Ufa Devlet Hava Teknik Üniversitesi ve Başkurt Devlet Tıp Üniversitesi bulunmaktadır.Her üniversitenin özelliğine göre değişik miktarda fakülte ve yüksek okul bulunmaktadır.

    Başkurtistan da alt yapı temelde halledilmiş durumdadır. Su, elektrik ve doğal gaz ucuza verilmektedir. Genelde yerleşim merkezlerinde merkezi ısıtma sistemi bulunmaktadır.

    Kadın nüfusunun fazla olması nedeniyle iş gücünün büyük bölümünü kadın işçiler oluşturmaktadır. Kadınlar hemen hemen her sahada çalışmaktadırlar. Çöpçülük, inşaat işçiliği, Asfalt işçiliği, şoförlüğe kadar her işi yapmaktadırlar.Ailede kadınların hakimiyeti kadar iş yerlerinde de kadınlar tercih edilmektedir.Enflasyonun yüksek,maaşların düşük ve hayatın pahalı olması nedeniyle bir kişi birden fazla işte çalışmak ihtiyacını hissetmektedir.

    Başkurtistan da enflasyon yüksek, mallar pahalıdır. İhtiyaç duyulan her türlü eşya ve malzeme olmasına rağmen genellikle dışarıdan ithal edildiği için pahalıdır. Kendi ürettikleri mallar ise daha düşük kalitede olduğu için pek rağbet görmemektedir.

    Yiyecek yönüyle de sıkıntılar yaşamaktadır. İhtiyaç duyulan sebze ve meyve kendi ürettikleri de dahil olmak üzere yaz aylarında bol miktarda bulunurken, kış’ın azalmaktadır. Bunun neticesi olarak dışarıdan alınmakta bu da fiyatların artmasına neden olmaktadır. Hayat pahalılığı nedeniyle halk geçmişe özlem duymaya başlamıştır. Bu özlem komünist rejimi sevdiğinden değil hayat pahalılığından dolayıdır.

    Sağlık hizmetleri ülkede oldukça iyi seviyededir. Sadece başkent Ufa’da 24 hastane,300’ün üzerinde poliklinik bulunmaktadır. Genellikle her semtte bir poliklinik vardır. Bakım çok ucuz veya ücretsizdir.24 saat ücretsiz hizmet veren ambülans sistemi vardır.

    Sağlık hizmetleri tamamen devlet eliyle yürütülmektedir.

    Ulaşım her geçen gün modernleşmektedir. Moskova-Sibirya demiryolu hattı Ufa’dan geçmektedir.

    Başkurtistan gelişmiş bir karayolu ağına sahip olup, bu ağ bütün ülkeyi kapsadığı gibi Rusya ve komşu ülkeleri de birbirine bağlamaktadır.

    Başkent Ufa da bulunan uluslar arası hava limanı ile bütün dünya ile uçak seferleri bulunmaktadır. Başkurtistan hava yolları İstanbul’a haftada birkaç sefer yapmakta, ayrıca yaz aylarında Antalya ve İzmir’e seferler düzenlemektedir.

    Şehir içi ulaşım otobüs, troleybüs ve tramvaylarla sağlanmaktadır. Bu ulaşım ücretsizdir. Ayrıca önemli hatlarda ücretli dolmuş ve taksi hizmetleri de bulunmaktadır.

    Başkurtistan’da 220’den fazla gazete,25 dergi çıkarılmaktadır.Bunlardan devlete ait olanlar Rusça,Marice ve diğer Türk lehçeleri (Tatar ve Başkurt) ile yayınlanmaktadır.En büyük gazeteleri; “Sovyetskaya Başkirya,”Kızıl Tan”,dır.Dergi olarak “Henek”dergisidir.

    Ülkede her türlü basımı yapabilecek yüzün üzerinde basımevi bulunmaktadır.

    Devlet televizyonu olan “Başkurtistan TV” Rusya’nın birinci kanalını referans yayını yaparak faaliyet göstermektedir. Son zamanlarda özel televizyonlar da yayın hayatına başlamışlardır. “3. Kanal”, “Şark TV.”, “Ufa TV:”bunların en önemlileridir. Ayrıca Rusya’nı iki devlet televizyonu ile özel televizyonlarından bazıları izlenebilmektedir. Ayrıca devlete ait iki radyo ve özel radyolar da bulunmaktadır.

    Başkurtistan’da spor tarihinden gelen kültür neticesinde önemini devam ettirmektedir. Özellikle at biniciliği ve ok sporu çok yaygındır. Ata sporu güreşe de çok önem veren Başkurtlar iyi kayak sporu yapmalarıyla da tanınmışlardır. Buz hokeyi en çok sevilen ve seyredilen bir spordur.

    Sanat dünyası çok zengin olan Başkurtların, müzik dünyasında meşhur yüzlerce besteci ve yorumcuya sahiptir. Bale sanatı çok ilerlemiş, Ufa’da Holigrafi okulu bulunmaktadır. Ayrıca dünyaca meşhur F.Gaskarov Devlet Halk Dansları Topluluğu bulunmaktadır.

    Resim, dokuma, ağaç işleme, metal işleme, deri işleme ve bakır, gümüş süsleme sanatları  çok gelişmiştir.

Ekonomik Durumu;

Başkurtistan da ziraat genellikle batı kısımlarında, hayvancılık doğu kısımlarında yapılmaktadır. Tarım ve hayvancılıkla yerli Başkurt ve Tatar halkı uğraşmaktadır. Meyve ve sebze mevsim pek müsait olmadığından yetiştirilememektedir.

    Başkurtistan RF.nun en büyük ziraat bölgelerinden biridir.4.5 milyon ton hububat,1.5 milyon ton şeker pancarı,60 bin ton ayçiçeği yağı,300 bin ton et,2 milyon ton süt elde edilmektedir.Zirai mallar üretiminde RF. İçinde altıncı, Ural bölgesinde ise birinci sıradadır.

    Arıcılık Başkurtistan da eski bir meslek olup, çok gelişmiştir.1900 yılında Paris,1961 yılında Erfurt,1971 yılında Moskova fuarlarında altın madalya almıştır.Ülkede ıhlamur ağaçlarının çokluğu balın kokusunun güçlü,renginin altın gibi, çok tatlı ve kekremsi olmasına neden olmaktadır.

    Başkurtistan maden bakımından zengin bir ülkedir. En önemli yer altı servetleri petrol, doğalgaz, kömür, altın, demir, boksit, tuz ve sodadır.

    İlk petrol 1932 yılında İşimbay bölgesinde bulunmuş ve buraya hemen bir rafineri inşa edilmiştir. Şehir zamanla gelişerek petrol şehri haline gelmiştir. Ayrıca Tuymazı , Niftikamski ve civarında petrol ve yan ürünleri elde edilmektedir. Halen Başkurtistan’ın çeşitli bölgelerinde petrol arama faaliyetleri devam etmektedir. Yıllık 25 milyon ton petrol çıkarılmakta, rafinerilerinde ise 50 milyon ton petrol işlenmektedir.

    Başkurtistan önceleri SSCB’nin petrol deposu idi. Petrol veriyor bunun karşılığında traktör, araba, pamuk ve çay gibi ihtiyaçlarını alıyordu. Yine aynı dönemde ürettiği petrolün %7’sini kendi alıyor,%93’ünü Rusya’ya pompalamak zorunda kalıyordu. SSCB’nin dağılmasından sonra durum biraz daha iyileşti. Artık ürettiği petrolün %20’si kendine kalmaktadır.

    19 ve 20. yüzyılda Doğu Başkurtistan da altın çıkarılmaya başlandı. Bu iş çok gelişti. Bu altın sayesinde Rusya’nın en zengin kapitalistleri burada yetişti.

    Başkurtistan’ın önemli bir yeraltı zenginliği ise kömürdür. Kömür ülkenin batısından Kömürtav ve Orenburg şehirlerinde çıkarılmaktadır.

    Ülkenin değişik yerlerinde zengin demir filizleri bulunmaktadır. Buralardan çıkarılan demir,Belaret’te bulunan  demir fabrikasında işlenmektedir.İşlenen demir Türkiye dahil olmak üzere Avrupa’ya ihraç edilmektedir.

    Ayrıca Salavat’ta boksit, Uçalı, Ebyelil, Baymak ilçelerinde süsleme taşları bulunmaktadır.

    Başkurtistan’ın sanayisi ve ekonomisi petrol ve türevlerine dayalıdır. Petrolün bulunmasıyla bölgede petrol endüstrisinin temelleri atılmıştır. Petrol ve kimya endüstrisi için makine sanayi kurulmuştur. İşimbay, salavat, Meleüz, Oktyabirski, Tuymazı, Niftikamski ve Dürtüli gibi yeni şehirler kurulmuştur.

    Etilen-propilen kauçuk, butil ve izobutil,kalsium sodası,sentetik kauçuk,plastik malzeme üretiminde çok ileri olup,Rusya’nın ihtiyaçlarının büyük bir kısmını karşılamaktadır.Ayrıca Rusya Federasyonu’nun da en kaliteli benzin Başkurtistan da üretilmektedir.

    Bu endüstirinin en büyük hendikapı 50 yıldan fazla bir zaman doğal kaynakları, halkı ve ülkeyi sömüren komünist rejimin, fabrikaları, rafinerileri ve kimya tesislerini yenilememesi ve modernize etmemesi olmuştur. Bundan dolayı ülke eski teknoloji dolayısıyla zor durumlar yaşamaktadır.Modernleştirme ise büyük yatırımlar istemekte,buna da ülkenin gücü yetmemektedir.

    Başkurtistan’ın iki önemli kompleksi olan makine ve petrol sanayinin ihtisaslaşması, ekonomisini olumlu yönde etkilemektedir. Petrol sanayi kompleksi; petrol ve doğalgaz çıkarma, petrol tasfiye, petrokimya ve mikrobiyoloji sanayinden oluşmaktadır. Makine sanayi kompleksi ise, elektronik ve alet yapım, tezgah ve boru döşeme , vinç yapım,Orman makine, uçak motoru,helikopter,zirai alet ve  inşaat aletleri sanayilerini ihtiva etmektedir.

    Bu iki kompleks sermayenin %73’ünü,sanayi işçilerinin %60’ını ihtiva etmektedir. Genel sanayi içinde bu iki kompleks, sanayi mallarının üçte ikisini,gelirin % 70’ini karşılamaktadır.Başkurtistan bu üretim türünde RF. İçinde tekel olma özelliğini korumaktadır.

    Sanayiler arasında makine sanayi daha yüksek verim sağlamaktadır.25 sanayi bölgesinde 130’dan fazla işletme bulunmaktadır. Elektronik ve alet yapım sanayi; Ufa, Oktyabirski ve Tuymazı şehirlerinde, Tezgah, Boru döşeme ve vinç yapım sanayi;Sterlitamak şehrinde,Orman makine sanayi; Uçalı şehrinde,Ziraat sanayi;Niftikamski şehrinde,İnşaat aletleri ve madeni eşya sanayi;Belaret şehrinde bulunmaktadır.

    Ülkede gıda sanayi de gelişmiş olup,her sanayi merkezinde süt fabrikaları,Meleüz,Sibay ve Pribelski’de çocuklar için süt tozu maması,Birsk,Dürtüli,Miyaki ve Mesegüt’te süt tozu fabrikaları yer almaktadır.

 Bütün bunların yanı sıra ülkede savunma sanayi de gelişmiştir. Uçak motoru, helikopter ve yürüyen rampa yapan komplekslere sahiptir.

    Başkurtistan da 55 milyon hektar arazi ormanlarla kaplıdır. Buna bağlı olarak orman sanayi gelişmiştir. Her sene ortalama 6 milyon metre küp kereste hazırlanmaktadır. Ufa’da kontraplak kaplama mobilya, kibrit, levha üretin tesisleri, Salavat,Meleüz ve Sterlitamak’ta tahta,parka ve inşaat için araç ve gereç yapım atölyeleri bulunmaktadır.

    İnşaat malzemeleri (tuğla, betonarme, çimento, katran, karton, aternit) üreten 250 işletme Ufa,Sterlitamak,Tuymazı,Meleüz,Salavat,Oktyabirsk ve Kömürtav gibi inşaatların yoğun olduğu şehirlerde yer almaktadır.Cam sanayisinin de geliştiği Başkurtistan da Salavat ve Tuymazı da cam fabrikaları bulunmaktadır.

Ticaret;

    Dış dünyaya 1991 yıllarından sonra açılan Başkurtistan’ın ihracatında en önemli yeri hammadde teşkil etmektedir. İhracatının %62’sini kimya,%32’sini petrokimya,%4.2’sini metal ve metal eşyalar,%2’sini makineler ve ulaşın araçları oluşturmaktadır. Özellikle ham petrol ,Petrol ürünleri,sentetik kauçuk,kereste,torna cihazları,yük ve özel kamyonlar ihracatının belkemiğini teşkil etmektedir.

  Bu ihracatın % 75’e yakın kısmı Finlandiya, İsveç, Belçika, İngiltere, Türkiye ve Avusturya gibi gelişmiş ülkelere yapılmaktadır. Rusya’ya ihracatı da büyük boyutlardadır. ABD. ile %10,Asya ile % 8’lik bir ihracat payı bulunmaktadır.

    İthalat kalemlerini makine sanayi, kimya sanayi ve gıda sanayi ürünleri teşkil etmektedir. İthalatının ilk sıralarında Almanya, İtalya,Türkiye,Finlandiya,İngiltere ve eski SSCB ülkelerinden Ukrayna ile Kazakistan yer almaktadır.

    Türkiye ile Başkurtistan arasında ticaret rakamlarına bakıldığında çok düşük olduğu görülmektedir. İki ülke arasındaki tarihi ve kültürel bağlar düşünülüğünde bu ilişkilerin gelişmesi gerekmektedir. Bu amaçla Türk İş adamlarına yardım etmek üzere 1998 yılında Uluslar arası İş Adamları Derneği açılmıştır. Bunun dışında Başkurtistan dış ticareti teşvik etmek ve korumak için yeni kanunlar kabul etmiştir.

    Başkurtistan halen RF’nin para birimi olan ruble’yi kullanmaktadır.

Siyasi Durumu;

    Başkurtistan Rusya Federasyonu’na bağlı Özerk bir Cumhuriyettir. SSCB:nin 1990 yılında dağılmasından sonra özerkliğine kavuşan ülke’de yapılan ilk cumhurbaşkanlığını kazanan Murtaza Rahimov,halen bu görevini sürdürmektedir.Devletin bütün yetkileri cumhurbaşkanlığında toplanmıştır.Devletin başı da cumhurbaşkanıdır.

    Başbakan, bakanlar kurulu ve milletvekillerinden oluşan bir parlamentosu bulunmaktadır.

    RF.ye bağlı olmakla birlikte kendi anayasası ve kanunları ile yönetilmektedir.

    Bayrağı, İstiklal Marşı ve Devlet arması kanunlarla güvence altına alınmıştır.

                                                                                   Atila ŞİMŞEK

Proje Yerlinet tarafından çözümlenmiştir.