FERT BAŞINA GELİR

Geniş anlamda bir grubun toplam gelirinin grup mevcudu ile bölümü demektir. Bu terim özellikle milli gelirir veya milli hasılayı nüfus sayısına bölerek elde edilen değer için kullanılır.

Fert başına gelir (Adam başına gelir), refah seviyesinin başlıca göstergelerinden  biri sayılır. Refahın zamanla uğradığı değişmeler ve başka memleketlere nazaran arz ettiği farklar araştırılırken, fert başına gelir ilk planda göz önünde bulundurulur.

Milletlerarası mukayeselerde fert başına geliri, değeri sabit bir para birimi ile ifade etmek lazım gelir.Zamanımızda bu hususta esas tutulan para birimi(değeri pek sabit olmadığı halde) genellikle dolardır.

Fert başına milli gelir rakamlarını ihtiyatla manalandırmak gerekir.

Milli gelirin kavrayamadığı bazı değerlerin (Mesela ev kadınlarının hizmeti ile meskenler dışındaki dayanıklı tüketim mallarının sağladığı faydaların) önemi memleketten memlekete ve zamanla değişir.

Ayrıca fert başına milli gelir, çocuk ve ihtiyarlar gibi çalışmayan kimseler de hesaba katılmak suretiyle bulunur. Bunların nüfustaki payı, zamanla değişebilir ve her yerde aynı olmaz.

Fert başına gelire göre yapılacak milletlerarası mukayeselerde ayrıca aşağıdaki noktalara dikkat etmek lazım gelir.

Milli paraların dolara çevrilmesinde esas tutulan resmi döviz kurları, o paraların alım kuvveti arasındaki oranı sıhhatle ifade etmez Etse bile 100 doların her yerde aynı değeri taşımadığı, mesela ısınma, giyinme gibi hususların çok az külfet istediği sıcak bölgelerde kuzey memleketlerine nazaran daha büyük bir kıymeti olduğu söylenebilir.Nihayet çeşitli mal ve hizmet fiyatlarının birbirine oranı memleketten memlekete değişir. Dolayısıyla A memleketindeki üretim miktarlarına B memleketindeki fiyatları uygulamak suretiyle elde edilen milli gelir, bahis konusu miktarlara A nın kendi fiyatlarını tatbik suretiyle bulunandan çok farklı çıkabilir.

Bu nedenler dolayısıyla fert başına milli gelir refah seviyesinin vaaz geçilmez, fakat ufak farkları aksettiremeyen kaba bir göstergesini teşkil eder.

(Ak İktisat Ansiklopedisi.Prof.Dr. Ömer Celal Saraç-I.cilt.- sayfa:6-7)

Proje Yerlinet tarafından çözümlenmiştir.