İDEAL DEVLET ADAMI NASIL OLMALIDIR
Mustafa Mete
Ö Z P I N A R
._______________YAZDI_______________.
İDEAL DEVLET ADAMI NASIL OLMALIDIR
DEĞİŞİM ve YÜKSELİŞ DERNEĞİ GENEL BAŞKANI
Sn. Rıza MÜFTÜOĞLU’na İthafen
KONUYA BAŞLARKEN: Benim bu yazıda anlatmaya çalıştığım konu devlet adamının tüm özellikleri ve devletine - milletine nasıl yararlı olacağı konusudur. Devletin kurumlardan, kurallardan ve bunları sevk ve idare edecek insanlardan oluştuğu kabul edilirse, sistemler ve siyasi yapılar kadar, bunları yürütecek
insanların tavır, tarz ve politikasının ve hatta karakter ve kişiliğinin de önem taşıdığı bilinmelidir.
BİR DEVLET ADAMINDA OLMASI GEREKEN ÖZELLİKLER NELERDİR DİKKAT EDELİM.
Devlet adamının kendi karakteri, kişiliği, bilinçaltı ve tecrübesi çok önemlidir. Tutkulu ve fedakardır; inançlı, kararlı ve tutarlıdır; ilham vericidir; adalet duygusuna sahiptir; insanlara karşı duyarlıdır; yenilikçidir;
hızlı ve etkin karar verir; esnektir ve bilgi sahibidir.
BUNLARLA BERABER…
1) Karakter, mizaç, şahsi tecrübe gibi kişiliği ve zihni arka planı oluşturan unsurlar.
2) Dünya görüşü, değer yargıları ve siyasi kültürü. Gerek siyasi ve sosyal
hayatta ve gerekse ferdi yaşantıda, bilhassa dinin etkisini hissettirdiği bir yapıda olması çok önemlidir.
Kur’an’da devlet yöneticileri için örnek olabilecek bazı vasıf ve hareketlerde geçer.
Adaletli olma işi ehline verme başka devlet ve topluluklarla yapılan ahit ve sözleşmelere riayet etme kötü niyetli düşmanlara karşı caydırıcı olma kamu düzenini sağlamada etkili olma ekonomi, maliye ve sosyal devlette adalet ve ölçüye riayet etme ve edilmesini sağlama devletin önemli işleri konusunda halkla veya çevresindekilerle istişare etme teknoloji ve bilimde başka toplumlardan üstün olma düşmanlara karşı devletin üstünlük ve prestijini koruma şahsi çıkarların, istismarların, kavgaların meydanı olmaktan çıkarak, sağlıklı bir yapıya düşünce harcını, kendi tasavvurlarıyla yeniden şekillendirerek, ideal ve meşru yönetimle ilgili farklı kurgular meydana getirmiş, değişik tespit ve teoriler ortaya koymuşlardır.
İyi bir devlet adamı, kendisine söyleneni iyi anlama ve idrak etme kabiliyetine sahip olmalıdır; idrak ettiği şeyi zihninde saklama yeteneğine sahip olmalı, unutmamalıdır.
Uyanık, zeki ve kavrayışlı olmalıdır; zihninde bulunanı sarahatle ifade edebilmesi için
güzel konuşma kabiliyetine sahip olmalıdır; bilgi edinmeyi, öğrenmeyi sevmeli, bunun için gerekli zahmetlere girmeden kaçınmamalıdır; tabiatı gereği doğruluğu ve doğruları sevmeli, yalandan nefret etmelidir; bedeni zevklere meyilli olmamalı, kötü alışkanlıklardan kaçınmalı ve nefret etmelidir.
Yüksek ruhlu, şerefli ve asil olmalı, aşağılık şeylere tenezzül etmemelidir; dünya metaı gözünde değersiz olmalıdır; yapısı gereği adaleti sevmeli ve gözetmeli, insaflı olmalı ve baskı ve zulümden nefret etmelidir.
Adil ve doğru bulduğu şeyi desteklemelidir; yapılmasını gerekli gördüğü şey konusunda azimli ve kararlı olmalı, korku ve zaaf göstermemelidir.
DEVLET BAŞKANINDA ŞU ÖZELLİKLER BULUNMALIDIR.
ALLAH vergisine mazhariyet, asalet, akıllılık, cesaret, bilgili olma, ahlaklı ve faziletli olma (bu son vasıf, kendini değil halkı düşünmeyi, dürüst olmayı, merhametli olmayı, dindar olmayı, halkına karşı yardımsever ve anlayışlı olmayı da ihtiva etmektedir)
Devlet başkanı her şeyden önce dindar olmalı, adil olmalıdır. Gerçek ilim ve irfan sahiplerini yakınında tutmalı ve onların
görüş ve tavsiyelerinden istifade etmelidir.
Devlet başkanı kibirli ve asabi olmamalı,
Kızdığı zaman öfkesini kontrol etmesini bilmeli, intikam hırsından kaçınmalıdır. Halkına karşı şefkatli ve merhametli olmalıdır. İnsanlara karşı sert ve şiddetli değil, yumuşak ve anlayışlı olmalıdır.
Halkının ihtiyaçlarını gidermeli, en düşkünü de dâhil, onları hakir görmekten kaçınmalıdır.
Devlet başkanı Allah’ın rızasını ve dinin buyruklarını gözetmelidir. İnsanların keyfi için Allah’ın emrinden ve dinin esasından taviz vermemelidir. Devlet başkanı akıllı, sanatkâr ve maharetli insanlara değer verip kendine yaklaştırmalı ve onlarla ülkeyi imar ve inşa etmelidir. Aynı şekilde ehil olmayan insanları
idareden, kötü niyetli ve bozguncu insanları memleketten uzaklaştırmalıdır
İslam kültüründe adalet kavramının insanlar arasındaki ‘eşitlikten’ çok geniş bir manayı ifade ettiğini belirtmek gerekir
Cihanda arzusu gönlü harap olanların gönlünü tamir etmektir. Her zaman âdeti hayrat ile dünyayı mamur etmektir. (Nedim, s. 144)
Her dönemde başarılı bir devlet adamı olmak için vizyon, basiret, stratejik bakış, öngörü ve sezgi sahibi olmak gerektiği açıktır. Farabi ideal devlet adamının uyanık, zeki ve kavrayışlı olması gerektiğini söylemektedir.
Farabi devlet adamının yüksek ruhlu, şerefli ve asil olması gerektiğini, aşağılık şeylere tenezzül etmemesi gerektiğini belirtmektedir.
Farabi’ye göre devlet yöneticisi yapılmasını gerekli gördüğü şey konusunda azimli ve kararlı olmalı, korku ve zaaf göstermemelidir.
Farabi’ye göre devlet adamı prensipli, ölçülü ve düzgün yaşamalı, kötü alışkanlıklardan, bedeni
zevklerden, dünya metaına meyletmekten kaçınmalıdır. Bu tespitler İslami gelenek çerçevesinde, dolaylı olarak da olsa dindar bir yaşantıya işaret etmektedir.
Eğer; GÜNEŞE ve AYA KAHIRLA BAKSAN, BİRİ HİLALE DÖNER, BİRİDE ZEVALE ERER. (Hayâlî, böyle demekte…
Gazali’ye göre devlet adamı Allah’ın rızasını ve dinin buyruklarını gözetmeli, insanların keyfi için Allah’ın emrinden ve dinin prensiplerinden taviz vermemelidir.
Devlet adamı inanç ve yaşantı olarak dine bağlı olmalı ve zaferin ve başarının ALLAH’dan geleceğine samimi bir kalple inanmalıdır..
BU VASIFLARIN HEMEN HEPSİ 19. DÖNEM ERZURUM MİLLETVEKİLİ SN. RIZA MÜFTÜOĞLU’nda VARDIR.
VE ONUNLA TÜRKİYENİN GURUR DUYMASI GEREKİR.
Burada anlatılan özelliklere sahip devlet adamlarına…
SELAM ve DUALARIMLA
28. KASIM 2024.
ALANYA
KAYNAKLAR
Akiş, Yeşim Toduk (2004), Türkiye’de Gerçek Liderlik Haritası, Alfa Yayınları, İstanbul. Akkuş, Metin (1993), Nef’î Divanı, Akçağ Yayınları, AnkaraAkyüz, Hüseyin (2002), Kutadgu Bilig’de Sosyo-Pedagojik ve Siyasal Söylem, Eser Ofset, Erzurum. Mustafa Mete İslamoğlu İnsan olmak 1997 ist. Akyüz, Kenan- Beken, Süheyl- Yüksel, Sedit ve Cunbur, Müjgan (1997), Fuzûlî Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara. Banarlı, Nihat Sami (1998), Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, Milli Eğitim Basıme. vi, İstanbul. Bilkan, Ali Fuat (2011), Nabi Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara. Çağrıcı, Mustafa (1988), “Adalet”. DİA, I: 341-343. Çavuşoğlu, Mehmet (Tarihsiz), Necati Bey Divanı, Tercüman Gazetesi 100 Temel Eser, İstanbul. Devellioğlu, Ferit (2003), Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Aydın Kitabevi, Ankara. Doğan, M. Nur (2002), Baki, Metropol Yayınları, İstanbul. Eflatun (1975), Devlet, Çev. Sabahattin Eyüboğlu vd., Remzi Kitabevi, İstanul. Eflatun, Muvaffak (2006), Eski
|
